Arabsiyo (Dawan):- Xabaal wadareed lagu aasay 9 qof oo rayid ah sannadkii 1984-kii oo dawladdii Siyaad Barre ku xasuuqday degmadda Arabsiyo ee gobolka Gabiley, ayaa la soo saaray shalay.
Waxa xabaal wadareedan la soo saaray goob joog ka ahaa Guddoomiyaha Guddida baadhista xasuuqa Jamhuuriyadda Somaliland, Khadar Axmed Like, Guddoomiyaha degmada Arabsiyo iyo qaraabadii dadkii halkaas lagu laayay.
“Waxaanu doonaynaa haddii ILAAHAY yidhaahdo soo saarno xabaal wadareedan ku taalla magaalada Arabsiyo, xabaashan oo ah kuwii loo aanaynayay ee uu geystay taliskii Maxamad Siyaad Barre ee joogi jirey gobolka Gabilay, oo imika dacwadeedii taagan tahay ninka la yidhaahdo Yuusuf Cabdi Cali (Tuke), waxaanu doonaynaa in imika la soo saaro oo markhaati looga dhigo lafihii uu isagu meesha ku duugaay,’’ayuu yidhi Guddoomiyaha Guddida baadhista xasuuqa Khadar Axmed Like, oo warbaahinta kula hadlay xabaashaas dusheeda.
Gudoomiyaha degmada Arabsiyo Mr. Cabdilaahi Cabdi Faarax oo isaguna madashaas ka hadlay ayaa ka warbixiyay dadkan ku aasan xabaal wadareedkan waxaanu yidhi “Dadkan waxa xasuuqay taliskii dhiigyo-cabka ahaa ee Soomaaliya,dadkaasina waxaa ay ahaayeen dad aan dambi galin oo maato ah oo reer miyi ahaa,waxaanay ku wada jiraan goob qudha waxaana goobtan oo kaliya lagu aasay 9 qof. 7 gelinkii hore ayaa lagu toogtay meesha iyaga oo aan dambi galin. labana galinkii dambe ayaa lagu xidhay, iyaga oo ka laalada tiirarkii lagu xidhay maydkoodii ayaa gelinkii dambe saddex qof lagu soo dul xidhay, oo iyaguna shiciba, hal qof waala sii daayay oo xadhiga laga jarey sidaasaanu ku waashay , labadii kalana halkii ayaa lagu toogtay, maantana waxaa halkan goob joog inagala ah eheliyadii dadkaa.’’
Dad ku hadlayay magaca eheladii dadkii xabaashan lagu aasay oo iyaguna madashaas ka hadlay ayaa sheegay in sabab la’aan lagu xasuuqay dadkan oo ahaa kuwo rayid ah oo aan hubaysnayn isla markaana wax dagaal ah oo ay ku jireen aanay jirin.
“Wax-garadka Buuhoodle Way Ku Dedaalayaan Si Fidmo-walaha Cali Khaliif Uu Uga Baxo Gobolka Iyo Somaliland-ba”
“Cisbitaalkii Buuhoode Dib Ayaanu u Furaynaa, Dhakhaatiirtana Waanu u Dhamaystiraynaa” Xaglatoosiye
By: Khadar Cabdi Muuse
Buuhoodle (Dawan): Wasiirka Wasaaradda Caafimaadka Somaliland Dr. Saleebaan Ciise Axmed (Xaglo-Toosiye), oo weli ku gudo jira socdaalkiisii hawleed ee uu ku joogay Magaalada Buuhoodle ayaa ka warbixiyey halka ay u marayaan hawluhu.
Dr. Xaglo toosiye, oo shalay warbaahinta la hadlay ayaa ugu horayn waxa uu tafaasiil ka bixiyay hawlaha nabadgeliyadda waxanu yidhi “Hawlihii nabadgelyo ee aan halkan u joogay meel wacan ayay marayaan, dadkiina si wacan ayay hawshaa uga shaqaynayaan, haddii ay tahay sidii nabadgelyada loo adkayn lahaa iyo haddii ay tahay sidii ay uga hortegi lahaayeen shaqsiyaadka Soomaaliya ka yimid, ee doonaya inay halkan colaad ka huriyaan, oo nabadgelyadda degaanka qasaan, markaa dadku aad bay uga shaqaynayaan arrintaa, dhakhso inay natiijo u yeelatana waan rejaynaynaa’. ’
Wasiirku waxa kale oo uu ka hadlay natiijada waan-waantii nabadeed ee ku aadanayd in ay hab nabadgelyo kaga baxaan Magaaladda Buuhoodle Nabad diidka Cali Khaliif iyo xubno la socday oo ka tirsan Baarlamaanka dalka aynu jaarka nahay ee Soomaaliya oo iyagu muddooyinkii u dambeeyey xaalad colaadeed iyo farogelin qaawan oo cadaawadi ku dheehan tahay ka waday deegaamo ka tirsan Gobolka Buuhoodle.
Wasiirka oo arrintaa ka hadlayayna waxa uu yidhi “Odayaasha, cuqaasha iyo waxgaradka Buuhoodle aad iyo aad bay u dadaalayaan meel wacan bay u maraysaa, sidii ninkaa fidmowalaha ah (Cali Khaliif) loogu tirtirsiin lahaa inuu ka baxo Gobolkaa iyo guud ahaanba Somaliland dhakhso inay wax ka gaadhaan baan rajaynayaa.” Sidoo kale wasiirka caafimaadku waxa uu ka hadlay mawqifka dawlada Somaliland ee ku aaddan nabadgelyada Buuhoodle “Somaliland waxa ka go’an in degaanka Buuhoodle aan wax colaad ah oo dambe ka dhicin. Somaliland waxa ka go’an in cidda doonaysa inay degaamadan dagaal ka huriso aan laga ogolaan, anaga iyo odayaashuna wadashaqayn ayaa naga dhaxaysa, degaankanina muddo ayuu colaad iyo mugdi ku jiray, markaa Somaliland waxay Go’aansatay in dhibaatadaasi aanay dib u soo cusboonaan, lagana ilaaliyo oo laga hortago shaqsiyaadka danaha gaarka ah leh ee taa doonaya,”ayuu yidhi Dr. Xaglotoosiye.
Wasiirku waxa uu baaq la xidhiidha dhinaca nabadgeliyada u diray dadweynaha degaanka Buuhoodle “Dadweynaha Reer Buuhoodle waa bulsho colaado ka soo daalay, waxaan u soo jeedinayaa in aanay u ogolaan in shaqsi dan gaar ah wata aanu colaad iyo dhib u soo jiidin. Waxaanan kula talinayaa inay nabad iyo horumar ku fekeraan oo hadafkooda ka dhigtaan, kulligoodna ka wada shaqaeeyaan inay nabadooda ilaashadaan’’ayuu yidhi Wasiirku.
Dhanka kale Wasiirka caafimaadku waxa uu ka hadlay dib u habayn lagu samaynayo cusbitaalka guud ee Magaalada Buuhoodle oo muddo dheer aan shaqaynin, waxaanu yidhi “Cisbitaalka waxa aanu ka wadnaa dib u habayn, waxa aanu diyaarinaynaa wasaarad ahaan in Cisbitaalka guud ee Buuhoodle dib loo furo oo dhakhaatiirtii iyo adeegyadii caafimaad loo dhammaystiro, waanan ku gudo jirnaa hawshaa. Insha ALLAAH waxaan rejaynaynaa in wakhti yar oo gaaban Cusbitaalkaa lagu shaqo geliyo, dadkuna ay ka maarmaan adeegyada caafimaad ee y safarada dhaadheer u gelayaan, Dhakhaatiirtii iyo qalabkiina waa diyaar, markaa cisbitaalkaa waxa aan rajaynayaa in uu dhowaan furmo.”
Dawannews Hargeysa office
