Waa maxay sababta Shiinuhu isku dayayo inuu dhexdhexaadiyo Ruushka iyo Ukraine?

0
115

Hoggaamiyaha Shiinaha Xi Jinping ayaa Arbacadii hore sheegay in Beijing ay ergey u diri doonto Ukraine si uu ugala hadlo suurtagalnimada “xasilinta siyaasadeed” ee dagaalka Ruushka uu kula jiro dalkaas.

Beijing ayaa hore uga fogaatay inay ku lug yeelato isku dhacyada u dhexeeya dalalka kale, laakiin waxay u muuqataa inay isku dayayso inay isu sheegto inay tahay cudud diblomaasiyadeed oo caalami ah ka dib markii ay diyaarisay wadahadal dhex maray Sucuudiga iyo Iran bishii March taas oo horseeday inay dib u soo celiyaan xidhiidhkooda diblomaasiyadeed ka dib toddoba sano oo ay kala maqnaayeen.

Xi ayaa khadka taleefoonka ugu sheegay madaxweynaha Ukraine Volodymyr Zelenskyy in ergeyga Shiinaha oo hore u ahaan jiray danjirihii Shiinaha ee Ruushka, uu booqan doono Ukraine iyo “wadamo kale” si uu ugala hadlo heshiis siyaasadeed oo suurtagal ah, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay dowladda.

Ma aanay soo hadal qaadin Ruushka ama duulaankii sanadkii hore ee Ukraine mana aanay sheegin in ergayga Shiinuhu uu booqan doono Moscow.

Telefoonka Xi iyo Zelenskyy ayaa muddo dheer la sugayay ka dib markii Beijing ay sheegtay inay doonayso inay gasho dhexdhexaadiye dagaalka labadaa dal.

WAA MAXAY MAXAY TANI U SAMEYNAYSAA?

Shiinaha ayaa ah dowladda kaliya ee ugu weyn ee xidhiidhka saaxiibtinimo la leh Moscow iyo sidoo kale ah awood dhaqaale ee iibsata saliidda iyo gaaska Ruushka kadib markii Maraykanka iyo xulafadiisa ay jareen wax iibsiga inta badan.

Beijing, oo Moscow u aragta saaxiib dublamaasiyadeed oo ka soo horjeedda in Maraykanku uu maamulo arrimaha caalamiga ah, ayaa diiday inay dhaleecayso duullaanka, waxaanay u adeegsatay maqaamkeeda mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay si ay uga leexiso weerarrada dublamaasiyadeed ee Ruushka.

Zelenskyy ayaa mar sii horeysay sheegay inuu soo dhaweynayo dalabka Shiinaha ee ah inuu dhexdhexaadiyo.

MAXAY SHIINNA U SAMEYEY SIDAAN?

Xukuumadda Xi ayaa door weyn ka qaadatay dublamaasiyadda caalamka, taas oo qayb ka ah ololaha dib loogu soo celinayo Shiinaha inuu noqdo hoggaamiye siyaasadeed iyo mid dhaqaale oo dunida iyo in la dhiso nidaam caalami ah oo u xagliya danaha Beijing.

Tan ayaa timi ka dib tobanaan sano oo uu Shiinuhu ka fogaanayey ku lug lahaanshaha iska horimaadyada dalalka kale iyo inta badan arrimaha caalamiga ah iyadoo diiradda lagu saarayo horumarinta dhaqaalaha gudaha.

Bishii March, Sacuudi Carabiya iyo Iran ayaa soo saaray war lama filaan ah, ka dib wadahadallo ka dhacay Beijing, oo ah inay dib u furayaan safaaradaha midba midka kale ka dib toddoba sano oo fasax ah. Shiinuhu waxa uu xidhiidh wanaagsan la leeyahay labadaba maadaama uu yahay iibsad weyn oo saliid ah.

Toddobaadkii hore, wasiirka arrimaha dibadda Qin Gang ayaa u sheegay dhiggiisa Israa’iil iyo Falastiin in dalkiisu uu diyaar u yahay inuu gacan ka geysto fududaynta wadahadallada nabadda.

Bayaanka Arbacadii ayaa ka digay khatarta dagaalka nukliyeerka, isaga oo soo jeedinaya in Beijing sidoo kale laga yaabo inay dhiirigelisay waxa ay u aragto khatarta sii kordheysa ee iska horimaad wax sii burburinaya.

Dhexdhexaadinta Ukraine iyo Ruushka ayaa kordhin doonta joogitaanka Shiinaha ee Bariga Yurub, halkaas oo Beijing ay isku dayday inay xidhiidh la sameyso dowlado kale. Taasi waxay dhalisay cabasho ka timid qaar ka mid ah saraakiisha Yurub oo ku saabsan in Shiinaha uu isku dayayo inuu awood u yeesho inuu ka guuleysto Midowga Yurub.

Bare-sare oo cilmiga siyaasadda Kimberly Marten oo Barnard College ka ah jaamacadda Columbia ee New York ayaa shaki galiyay in Shiinuhu uu ku guulaysan doono door nabadeed.

“Waxa igu adag in aan rumaysto in Shiinuhu uu u dhaqmi karo sidii nabaddoon,” ayay tidhi, iyada oo raacisay in Beijing ay “aad ugu dhowdahay Ruushka.”

Xidhiidhka Shiinaha ee Raashiya iyo Ikraine

Shiinaha ayaa ah waxa ugu dhow ee dowladda go’doonsan ee madaxweyne Vladimir Putin ay la leedahay saaxiib weyn. Xi iyo Putin ayaa soo saaray bayaan wadajir ah ka hor duulaankii Febraayo 2022 oo ay ku sheegeen in dowladahooda ay leeyihiin “saaxiibtinimo xad lahayn.”

Shiinuhu wuxuu ganacsi weyn la lahaa Ukraine ka hor duulaankii, inkasta oo uu ka miisaan yaraa ganacsiga Ruushka. 2021, Ukraine waxay ku dhawaaqday qorshayaal shirkadaha Shiinaha ay ku dhisayaan kaabayaasha ganacsiga la xidhiidha. Waxa laga dhur sugayaa inuu Shiinuhu uu gaadho in uu labada dhinac wada hadal isugu keeno?

 

Leave a Reply