Kumanaan dagaalyahanno ah oo ka socda kooxaha ay Iran taageerto ee Bariga Dhexe ayaa diyaar u ah inay yimaadaan Lubnaan si ay ugu biiraan kooxda hubaysan ee Hezbollah haddii colaadda sii huraysa ee iyada iyo Isreal isu beddesho dagaal adag, sida ay sheegeen saraakiil ka tirsan kooxaha ay Iran taageerto iyo falanqeeyayaal kale.
Ku dhawaad maalin kasta rasaas la isweydaarsado ayaa ka dhacday xuduudka Lubnaan ay la wadaagto waqooyiga Israa’iil tan iyo markii dagaalyahannada Xamaas ay maamusho Marinka Gaza ay weerar dhiig badan ku daatay ku qaadeen koonfurta Israa’iil horraantii bishii Oktoobar oo dagaal ku qaaday Gaza.
Xaaladda waqooyiga ayaa ka sii dartay bishan ka dib markii duqeyn cirka ah oo Israel ay ku dishay taliye sare oo ka tirsan militariga Hezbollah ee koonfurta Lubnaan. Hezbollah ayaa ka aargudatay oo boqolaal gantaal iyo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee loo yaqaano Drones-ka oo ay ku garaacday waqooyiga Israa’iil.
Mas’uuliyiinta Israa’iil ayaa ku hanjabay weerar militari oo ay ku qaadi doonaan Lubnaan, haddii aan wadahadal lagu dhameyn, si Xisbullah looga saaro xadka.
Tobankii sano ee la soo dhaafay, dagaalyahannada ay Iran taageerto ee ka kala socda Lubnaan, Ciraaq, Afgaanistaan iyo Pakistan waxay si wadajir ah ugu dagaalameen colaadda Suuriya ee13 sano jirsatay, iyaga oo gacan ka geystay in Madaxweynaha Suuriya Bashaar Assad uu helo inuu xukunka haysto. Sidoo kale saraakiisha kooxaha ay Iran taageerto ayaa sheegay inay abuurayaan iskaashi ka dhan ah Israa’iil.
Hoggaamiyaha Xisbullah Xasan Nasrallah ayaa khudbad uu Arbacadii la soo dhaafay jeediyay ku sheegay in hoggaamiyeyaasha mintidiinta ee Iran, Iraq, Syria, Yemen iyo dalal kale ay horay ugu yabooheen inay u soo diraan tobanaan kun oo dagaalyahanno ah si ay u caawiyaan Xisbullah, balse wuxuu sheegay in kooxdan ay horay u haysatay in ka badan 100,000 oo dagaalyahan.
“Waan u sheegnay iyaga, waad mahadsan tihiin, laakiin waxaan aad uga batay tirada aan hayno,” Nasrallah ayaa sidaas yidhi.
Nasrallah waxa uu sheegay in dagaalka qaabka uu hadda u socdo uu yahay mid loo adeegsanaayo qayb ka mid ah xoogaga Xisbullah, taas oo u muuqata in uu ula jeedo dagaalyahanada khaaska ah ee ridaya gantaalada iyo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn.
Laakiin taasi way isbedeli kartaa haddii uu dhaco dagaal dhan walba ah. Nasrallah wuxuu ka dhawaajiyay suurtagalnimadaas khudbad uu jeediyay 2017-kii oo uu ku sheegay in dagaalyahannada Iran, Ciraaq, Yemen, Afgaanistaan iyo Pakistan “ay u midoobi doonaan dagaalkan.
Saraakiisha kooxaha Lubnaan iyo Ciraaq oo taageero ka helaya Iran ayaa sheegay in dagaalyahannada ay Iran taageerto ee ka socda gobolka ay ku biiri doonaan haddii dagaal uu ka qarxo xadka Lubnaan iyo Israa’iil. Kumanaan ka mid ah dagaalyahanada noocaan ah ayaa horayba loo geeyay Suuriya waxayna si fudud ugu dhex sibi karaan xuduudka daldaloola ee aan la calaamadayn.
Israa’iil waxay sidoo kale ka warqabtaa suurtagalnimada qulqulka dagaalyahannada ajnabiga ah. Isku dhacii ugu dambeeyay ee balaarnaa ee dhexmara Israa’iil iyo Xisbullah ayaa dhacay xagaagii 2006-dii, markaasoo ay labadoodu dagaal 34 maalmood socday ku dileen Lubnaan 140 kalena ay ku dhinteen.