Qore Axmed M. Saleebaan
Hargeysa (Dawan)- Wasiikra arrimaha dibada Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Ciise Keyd Maxamuud ayaa ummada reer Somaliland ugu bushaareeyay in aanay ka war-warin wada-hadallada ay dabada ka riixayso dawladda Turkigu ee lagu dhex-dhexaadinayo dawladaha Soomaaliya iyo Itoobiya.
Wasiikra arrimaha dibada Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Ciise Keyd waxa kale oo uu sheegay in heshiiska is-fahan (MoU) ee ay wada galeen dawladaha Somaliland iyo Itoobiya uu marayo meel gabo-gabo ah, isla markaana sida ugu dhakhsiyaha badan loo hirgelin doono heshiiska rasmiga ah.
Wasiirka oo arrimahaasi ka hadlayayna waxa uu yidhi “Ummadda reer Somaliland waxaan u sheegayaa in heshiiskaasi uu dhammaad ku dhawyahay, sidoo kalena lagu fulin doono sida ugu dhakhsaha badan, isla markaana guul mooyaane aan wax kale laga filaynin. Ummadda Somaliland-na waxaan ugu bushaaraynayaa in aanay ka warwarin hir-gelinta heshiiska MoU-ga iyo wada-hadalada Turkigu Waddo.”
Wasiirka arrimaha dibadda Somaliland waxa uu sidaasi ku sheegay waraysi uu siiyay Idaacada BBC-da laanteeda afka-soomaaliga, waxaanu tilmaamay in MoU-ga Somaliland iyo Itoobiya uu sidiisa u soconayo, waxaanu yidhi “Heshiiskii ay Itoobiya nala gashay sidiisii ayuu u socdaa, mana jirto wax asntaan ah oo muujinaya ka noqosho. Ummadda reer Somaliland masiirkoodu waxa weeye in ay ka taliyaan aayahooda, dhulkooda, baddooda iyo nabad-gelyadooda, waxaa muhiim ah in ay ummadu ogaato in wada-hadalada ay Soomaaliya iyo Itoobiya wada yeelanayaan aanay khusayn heshiiskii is-fahan ee ay wada gaadheen Somaliland iyo Itoobiya.”
Wasiir Ciise Keyd waxa uu tilmaamay in dawladda Turkigu aanay dhex-dhexaad ka ahayn arrimaha khilaafka mandaqada, waxaanu yidhi “Markaad eegto farriimaha uu Turkigu ku soo qoray warsaxaafadeedkii uu todobaadkii hore ka soo saaray waxaa ka muuqda isaga oo leh badda Soomaaliya, markaa waxaanu u sheegaynaa baddaa Soomaaliya ee uu sheegayaa aanay ahayn badda Somaliland, in aanu dhex-dhexaad ka ahayna waa caddaan. Turkigu waxa uu ku guulaystay in uu bilaash ku helo khayraadka iyo macdanta Soomaaliya, markaa waa caddaan in aanu marnaba dhex dhexaad noqon karin. Markaa waxaanu leenahay Turkigu yaanu marnaba maskaxdiisa gelin in badda Somaliland uu ka dhigi karo bad ay Soomaaliya bixin karto.”
“Qorshaha Heshiiska MoU-da ee Somaliland iyo Itoobiya sidiisii hore ee loogu talo-galay ayuu u socdaa, meel wanaagsanna wuu marayaa, shirarkan Ankara lagu yeelanayaana maaha kuwo wax yeelaya horusocodka heshiiskan oo maalin dhaw isu bedeli doona heshiis rasmi ah,” ayuu yidhi Wasiikra arrimaha dibada Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Ciise Keyd, waxaanu intaasi raaciyay “Waxaan u sheegayaa dawladda Turkiga iyo ciddii ay maskaxdiisa ku jirto in Soomaaliya ay bixin karto bad ay Somaliland leedahay waa qof aad uga fog xaqiiqada dhabta ah, xaqiiqdiina wada-hadalada Turkigu dabada ka riixayaa nama khuseeyaan, sababtoo ah waxaa wada-hadalku ka dhexeeyaa Itoobiya iyo Soomaaliya oo aad arkayso in uu markii labaad fashil ku soo dhamaaday.”