Hoggaamiyaha Kuuriyada Waqooyi Kim Jong Un ayaa madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin, ku tilmaamay saaxiibkiisa dhow, wuxuuna ugu hambalyeeyey xuska dhalashadiisa oo uu xusayo.
Kim, oo Putin ugu hambalyeeyay dhalashadiisa 72aad, ayaa intaa ku dartay in xidhiidhka labada dal uu sare u kici doono ilaa heer cusub.
Xidhiidhka u dhexeeya Pyongyang iyo Moscow ayaa sii xoogaystay tan iyo markii uu bilowday dagaalka Ukraine – tallaabadaas oo walaac gelisay reer galbeedka.
Si gooni gooni ah Salaasadii, Kim waxa uu sheegay in Pyongyang ay dedejin doonto tallaabooyinka ay dalkiisa uga dhigayso awood sare oo militari oo leh hubka nukliyeerka.
Sida laga soo xigtay Yonhap News oo soo xiganeysa warbaahinta dowladda Kuuriyada Waqooyi ee KCNA, Kim ayaa ammaanay xidhiidhka labada dal, isaga oo sheegay in uu noqday “mid aan laga adkaan oo waara”, tan iyo booqashadii Putin ee Pyongyang bishii June.
“Kulamada iyo xidhiidhka saaxiibtinimo ee naga dhexeeya…wuxuu gacan ka geysan doonaa sidii loo sii xoojin lahaa aasaaska weligeed ah ee saaxiibtinimada DPRK iyo Ruushka,” ayuu raaciyay, isaga oo tixraacaya Waqooyiga Kuuriya magaceeda rasmiga ah, Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kuuriya.
Xidhiidhka u dhexeeya Waqooyiga Kuuriya iyo Ruushka waxa uu soo socday muddo dheer , wakhtigii Stalin iyo Kim Il-sung, oo ahaa Kim awoowgiis ayaa Midowgii Soofiyeeti waxa uu ku taageeray Kuuriyada Waqooyi hub iyo teknoloji wakhtigiisii, Pyongyang waligeed ma doonayn in ay si buuxda ugu tiirsanaato Shiinaha – oo aanay si buuxda ugu kalsoonayn.
Horaantii sanadkan, Putin iyo Kim waxa ay saxeexeen heshiis ay ku ballan qaadeen in ay is caawin doonaan haddii uu dhacdo “gardaro ” ka dhan ah labada dal mid ahaan – inkasta oo aan la ogeyn waxa uu noqon karo gardaradaasi.
Kim ayaa lagu eedeeyay in uu Ruushka ka caawiyay dagaalka ka dhanka ah Ukrain isaga oo u keenay hub uu kaga soo kabanayo dhaqaalaha iyo tignoolajiyada.
Waxaa soo baxayay cadeymo isa soo taraya oo muujinaya in Ruushka uu gantaalada Kuuriyada Waqooyi geynayo Ukraine.
Laakiin Putin, xidhiidhkani wuu uga xeelad badan yahay istaraatiijiyada. Waxa uu u adeegsanaya ku dhowaanshaha Kuuriya inuu caawimo iyo iib hub uga helo dagaalka Ukraine, waxaana hubaal ah in Kuuriyada Waqooyi ay diyaar u tahay inay ka iibiso wax kasta oo rasaas ah oo uu doonayo inuu ku bixiyo.
Jeffrey Lewis, oo ah maamule ka tirsan xarunta James Martin ee daraasaadka ka hortagga faafinta, ayaa mar sii horreysay sheegay in Kim iyo Putin labaduba “ay isku dayayeen inay yareeyaan xanuunka cunaqabateynta caalamiga ah iyaga oo abuuraya shabakad kale oo saaxiibo iyo la-hawlgalayaal ah oo aanu gaadhi karin cunaqabateynta Maraykanku”.
Waqooyiga Kuuriya iyaduna waxay xidhiidhka uga faa’iidaysanaysaa helitaanka tignoolajiyada milatariga Ruushka – si ay ugaga faa’iidaysato arrimaha hubkeeda nukliyeerka iyo gantaalaha. Tobankii sano ee la soo dhaafay Waqooyiga Kuuriya waxay samaysay horumar aad loola yaabay oo ah saarista habab cusub oo gantaalaha iyo qalabkeeda nukliyeerka.
Intii lagu guda jiray booqashadii Kim ee Ruushka bishii Sebtembar 2023, Putin wuxuu ballanqaaday inuu ka caawin doono Kuuriyada Waqooyi horumarinta dayax gacmeedkeeda, ka dib markii dhowr jeer ay ku guuldareysatay inay hawada sare u dirto Pyongyang.
Xildhibaan ka tirsan Kuuriyada Koonfureed ayaa sidoo kale si gooni gooni ah u sheegay Salaasadii in militariga Seoul ay ogaadeen calaamado muuqda oo muujinaya in Kuuriyada Waqooyi ay bilowday in ay dhisto goobo bad-hoosteeda ah oo lagaga shaqeeyo nukliyeerka.
Isaga oo soo xiganaya wakaaladda sirdoonka Kuuriya, Rep Kang Dae-sik waxa uu sheegay in dhismuhu uu weli ku jiro heerkiisii hore, “loo baahan yahay xaqiijin dheeraad ah oo ku saabsan in uu yahay mid ku shaqeeya nukliyeerka”.