“Waa in laga joojiyaa doolar-ka gabi ahaanba Zaadka iyo Edahab-ka oo lagu isticmaalaa shilinka Somaliland”
Xildhibaan Mahdi Maxamuud
“Waa in xukuumaddu si deg-deg ah noogu soo gudbiso sharciyadii wax lagaga qaban lahaa qofka dambiilaha ah ee ku lug leh sicir bararka”
Xildhibaan Cabdiraxmaan Dheere
Hargeysa(Dawan)- Xildhibaanno ka tirsan Golaha Wakiillada Jamhuuriyada Somaliland, ayaa ku baaqay in talaabo sharciga waafaqsan laga qaado ciddii u hoggaansami wayda go’aamadii xukuumaddu ka soo saartay xakamaynta sicir bararka iyo Zaadka iyo E-dahab-ka ee lacagaha la iskugu xawilo telefoonnada gacanta oo la xididay.
Xildhibaan Mahdi Cabdilaahi Maxamuud iyo Xildhibaan Maxamed Xuseen Xaaji Ciise iyo Cabdraxmaan Cismaan Caalin oo si gooni gooni ah ugu waramay wargeyska Dawan, ayaa ku tilmaameen tallaabo loo baahnaa go’aamadii xukuumaddu ka soo saartay xakamaynta sicir-bararka iyo sarif bararka,waxaanay sheegeen qiimo dhaca shilinka Somaliland ay keentay isticmaalka Zaadka iyo E-dahab-ku.
Mudaneyaashu waxay intaas ku dareen in xukuumadda looga fadhiyo in si degdega ay u fuliso go’aamadaas qiimaha loogu yeelay shilinka Somaliland ee duulaanka lagu yahay.
Xildhibaan Mahdi Cabdilaahi Maxamuud oo ugu horayn ka hadlayay talaabooyinka xukuumaddu qaaday, waxa uu yidhi, “Waan ku taageersanahay Xukuumaddu in si deg-dega ay wax uga qabato sicir-bararka. Xukuumaddu iyada ayaa dadka ka masuul ah, waayo shacabkii way bakhtiyeen raashinkii ayaa sare u kacay, iyadoo dadkii abaaro haystaan oo xoolihii laga joojiyay in ay sii baro-kiciyaan dadka Zaadka iyo E-dahab ee duulaanka ku ah bangigii dhexe ee dawladda.
Waa in xukuumaddu maamushaa lacagta Somaliland golaha Wakiilladana waa in shirkadda Telesom iyo Somtel waa dad aan dadkooda u naxayn oo bilaa naxariis ah oo aan hoos u eegayn. xukuumaddu waa in ay talaabo adag ka qaado oo ay ku dhiirato go’aankan ay ku xakamaynayso sicir bararka shacabkeeduna wuu raacsan yahay,waxaanan leeyahay waa in laga joojiyo doolarka gabi ahaan Zaadka iyo Edahab-ka oo la isticmaalaa shilin Somaliland, innagu ma Maraykan ayaynu nahay ganacsatadanna waa in lagu amraa in dadka wax kaga iibiyaan shilinka Somaliland waayo dal baynu nahay oo lacag ayaynu leenahay konton kun oo kaash ah oo shilin Somaliland ahi guri uu yaallo lama soo helayo.”
Xildhibaan Maxamed Xuseen Xaaji Ciise, ayaa isaguna sheegay in lacagaha la iskugu diro Telefoonku ay meesha ka saareen isticmaalkii lacagtii dalka, waxaanu yidhi, “Talaabadan ay xukuumaddu qaaday ee ay ku xakamaynayso sicir bararku waa go’aan aad loogu baahnaa dhibaato badan ayaana shacabka ka soo gaadhay sicir-bararka iyo sarif bararka is huwanaa keeneen,sharcigana cid ka weyni ma jirto walaa Zaadka iyo E-dahab-ka shacabkana wixii ku dhibaato ku haya, xukuumadda ayaa u xil saaran in ay ka ilaaliso qaraarkaas dawladdu waa in uu fulaa.
Zaadka iyo E-dahab, waxa ay suuqa ka saareen shilinka Somaliland isticmaalkiisii,xukuumaddu waa in aanay u jixin jixin dhaqdhaqaaq kasta iyo wax kasta oo ay sameeyaan shirkadahaa lacagta ka baayac mushtareeya haddii ay xukuumadda ka hor yimaadaanna waa in talaabo sharciga waa faqsan laga qaado. sicir bararka iyo qiimo dhaca shilinka Somaliland wuu saamaynaa Zaadka iyo E-dahab lacagtii jeebada lagu sidan lahaa ayaa Zaadka iyo E-dahab lagu shubanayaa.”
“Markaa lacagtii wareegi lahayd ee wax lagu iibsan lahaa ayaa lacag hawada ah wax lagu iibsanayaa,markaa qayb ayay ka yihiin qiimo dhaca shilinka Somaliland Zaadka iyo E-dahab, golaha wakiillada waxa aanu keenaynaa marka uu furmo mooshin lagu xoojinayo qiimaha shilinka Somaliland iyo wax ka bedalka isticmaalka Zaadka iyo E-dahab si uu goluhu u xoojiyo talaabooyinka xukuumaddu qaaday ee lagula dagaalamayo sicir-bararka,”ayuu yidhi Xildhibaan Maxamed Xaaji Ciise.
Xildhibaan Cabdiraxmaan Cismaan Caalin (Cabdiraxmaan Dheere) oo aanu isagana wax ka weydiinay tallaabada xukuumaddu qaaday ee xakamaynta sicir-bararka, waxa uu yidhi, “Arrin wanaagsan ayay ahayd go’aankii xukuumaddu ka gaadhay sicir bararka oo ahayd mushkilad caam ah oo ina soo wajahday. sicir bararka iyo sarifka doolarka ee kor-u kacay oo ahayd aafo qaran,waan soo dhawaynayaa go’aan kaas laakiin go’aanka la gaadhaa haddii aanu dhaqan gelin qiimo mayeelanayo .waxaan leeyahay go’aamadii hore yaanu la mid noqon go’aankani,waana in xukuumaddu si deg-deg ah noogu soo gudbiso sharciyadii wax lagaga qaban lahaa qofka dambiilaha ah ee ku lug leh sicir bararka hadii loo raacayo xeerarka jira iyo haddii xeer cusub loo samaynayo.”
“Waa in jihaad dhab ah lala galo shirkadaha iyo ganacsatada ka masuul ah sicir bararka, waana in sidii baanka dhexe doolar loogu samayn lahaa falowgeed la qabtaa. maalin danbe waxba lagama qaban karayo haddii maanta wax laga qaban kari waayo golaha wakiilladu qaybtiisa wuu qaadanayaa,”ayuu yidhi Xildhibaan Cabdiraxmaan Dheere.
Xildhibaanku waxa kaloo uu tallooyin u jeediyay xukuumadda iyo Baanka dhexe, waxaanu yidhi, “Zaadka iyo E-dahab, waa waxa keenay sicir bararka iyo sarifka kor u kacay ee abaarta lacagta Somaliland keenay, ganacsadaha fulin waaya go’aamadaas waa in talaabo sharciga waafaqsan laga qaado,waayo mudnaanta waxa leh ummada oo ah inta badan faa’iidada soo gasha in yar waxba ina tari mayso,wixii iib galayana waa in lacagta Somaliland lagu bixiyo, xukuumadana waa in lacagta shilinka Somaliland ay ka baxdo, baanka dhexena waa in lacag doolaar ah oo uu leeyahay oo uu wax ku sarifo uu leeyahay oo uu ku dabaalo baahida dalka ee doolarka,waana aynu samayn karnaa boqol milyan oo doolar oo baanku leeyahay, waana in baanku wax sarifo oo muddo saddex bilood ah uu bixiyo doolarka oo uu qiimahana u gooyaa sarifka lacagaha qalaad.”