Saraakiisha Duurjoogta ee Thailand ayaa soo saaray qorshe ay ku doonayaan in nabad loogu soo dabaalo magaalo ku taal badhtamaha dalka Thailand ugu yaraan 10 sano dagaal kula jirtay daanyeerka.
Daayeerka nooca loo yaqaan Macaques wuxuu ku nool yahay magaalada Lopburi waana astaanta dhaqanka deegaanka wuxuu si weyn u soo jiitaa dalxiiska. Laakiin waxaa jira sannado badan hirdan khatar ah oo u dhexeeya dadka magaalada iyo daanyeerka. Isku dayo hore oo lagu doonayay in lagu xakameeyo daanyeerka ayaa lagu guul daraystay. Dadka deegaanka iyo ganacsiyada waxa la sheegay inay heleen wax ku filan, laakiin daayeerka ayaa qas ku haya ganacsiga.
Daanyeeradu waxay inta badan isku dayaan inay cunto ka qaataan bini’aadamka, iyaga oo dhaawac u geysta. Inta badan dhaawacyada waa kuwa fudud. Laakin laba weerar oo daanyeer ah oo halis ah ayaa dhacay bishii hore. Daanyeer ayaa naag dhulka ku jiiday mar uu isku dayay inuu cuno. Haweeneyda ayaa waxaa soo gaadhay dhaawac halis ah oo jilibka ah. Weerarka kale, daanyeer gaajaysan ayaa nin ka riixay mooto.
Saraakiisha ayaa rajeynaya in ay qabtaan 2,500 oo ka mid ah daanyeerka ku nool oo ay geeyaan meel kale , sidaa waxa sheegay Athapol Charoenshunsa oo ah agaasimaha guud ee waaxda seerayaasha qaranka, duurjoogta iyo ilaalinta dhirta. Waxay la shaqayn doonaan khubarada duur-joogta si ay u helaan hab ay tiro xaddidan oo ku saabsan Daayeerka magaalada, ayuu raaciyay.
“Ma doonayo in bini’aadamku ay waxyeello u geystaan daanyeerka, mana doonayo in daanyeerka waxyeello loo geysta,” ayuu u sheegay suxufiyiinta Bangkok.
Olole rasmi ah oo lagu soo qabanayo daanyeerka ayaa la bilaabay toddobaadka. Walaaca ugu weyn ee saraakiishu waa daayeerka waa weyn ee Labka ah ee hogaaminaya . Shaqaaluhu waxay qabteen 37 daayeer ilaa hadda. Inta badan luwa la qabtay waxaa la hoos geeyey daryeelka saraakiisha duurjoogta ee gobolka Saraburi ee u dhow, halka kuwo kalena loo diray beerta xayawaanka ee Lopburi.
Saraakiisha ayaa sheegay in ay qorsheynayaan in ay qabtaan daanyeero badan marka la dhameeyo xeryahooda.
Daanyeerka Macaque-ga waxaa loo arkaa nooc la ilaaliyo marka la eego sharciga ilaalinta duurjoogta ee Thailand.
Dadka qaar ayaa dhibaatada daanyeerka ee magaalada ku eedeeyay dalxiisayaasha iyo dadka deegaanka oo baray in cunto la siiyo. Waxay sheegeen in wax siintooda ay keentay in daanyeer badan ay gudaha u galaan magaalada si ay cunto u raadsadaan.
Laakiin dadaal hore oo lagu doonayay in lagu xaddido quudinta ayaa laga yaabaa in ay ka sii dartay. Waa agaasimaha xafiiska ilaalinta duurjoogta. Waxa uu sharaxay in la’aanta ilaha cuntada dabiiciga ah ay keento in xayawaanku ay helaan cunto meel kasta oo ay awoodaan, oo ay ku jiraan bani’aadamka.
Tallaabooyinka xakamaynta ayaa keenay waxyeelo Laga soo bilaabo 2014 ilaa 2023, saraakiisha duur-joogta waxay dileen ilaa 2,600 daayeer Lopburi ah.
Athapol waxa uu sheegay in ay sidoo kale ka shaqeeyaan meelo kale oo ka tirsan Thailand oo ay dhibaato kala kulmaan daanyeerka. Waxa uu sheegay in 52 ka mid ah 77-da gobol ee dalka uu ka kooban yahay inta badan ay soo sheegaan dhibaatooyinka ay kala kulmaan daanyeerka.