Dadka is diliya ama naftooda galaafanaya ayaa dalka Maraykanka gaadhay heerkii ugu daraa taariikhda dalkaa sanadkii 2023, sidaanawaxa soo jeedimaysa xog horu dhac ah oo la soo saaray. Waaxay in yar oo ka badan 49,300 dhimasho ah sida la sheegay 2023, marka loo eego xogta ku meel gaadhka ah ee Xarumaha Xakamaynta iyo Kahortagga Cudurrada. (the Centers for Disease Control and Prevention.)Tiradani wax yar ayey oo kordhin kartaa maadaama baadhitaanada dhimashada qaarkood weli la wado.
In ka yar 49,500 ayaa la soo sheegay 2022, marka loo eego xogta kama dambaysta ah ee la sii daayay Khamiistii. Tirooyinka ayaa aad ugu dhow in heerka is-dilka ee labada sano ay isku mid yihiin, sida ay tidhi saraakiisha CDC.
Heerarka ismiidaaminta ee Maraykanka ayaa sare u kacayay ku dhawaad 20-kii sano, marka laga reebo hoos u dhac laba sano ah oo ku dhow bilowga masiibada COVID-19. Marka “kor u kaca korodhka isdilka waa war si taxadar leh loo siidaynayo,” ayay tidhi Katherine Keyes, oo ah borofisar caafimaadka dadweynaha ee Jaamacadda Columbia oo barata arrimaha is-dilka.
Runtii, waxaa jirta sabab loo yididiilo. Khadka qalalaasaha qaran ee 2-sano jir ah wuxuu u oggolaanayaa qof kasta oo Maraykanka jooga inuu garaaco 988 si uu u gaadho khabiirada caafimaadka dhimirka. Taas iyo dadaallada kale ayaa laga yaabaa inay bilaabaan inay bixiyaan, ayuu yidhi Keyes, laakiin “runtii ayaa weli ah in la arko.”
Khubaradu waxay in ay dersaan arrimaha is miidaaminta, waxa la sheegaa heerarka niyad-jabka oo sarreeya, helitaanka adeegyada caafimaadka dhimirka oo xaddidan, iyo helitaanka qoryaha, waayo qiyaastii boqolkiiba 55% dhimashada ismiidaaminta ee sanadkii 2022 waxay ku lug lahaayeen hub, marka loo eego xogta CDC.
Marka la eego warbixinta Khamiistii ee CDC waxay sheegtay in is-dilku yahay sababta labaad ee ugu dhimashada badan dadka da’doodu tahay 10-14 iyo 20-34, iyo sababta saddexaad ee ugu badan ee dadka da’doodu tahay 15-19.
Dhimashadu waxay ku sii badan tahay wiilasha iyo ragga marka loo eego gabdhaha iyo dumarka. Heerka ugu sarreeya ee is-dilitaanka koox kasta waxay ahayd ragga da’doodu tahay 75 iyo ka weyn, qiyaastii 44 qof ayaa isdila 100,000 ee ragga da’daas ah.
Haweenka dhexdooda, heerka ugu sarreeya wuxuu ahaa kuwa da’da dhexe ah, qiyaastii 9 qof, 100,000 qofba. Laakiin korodh aad u weyn ayaa lagu arkay dhalinyarada iyo haweenka da’da yar, iyada oo heerka kooxdaas ay labanlaabmeen labaatankii sano ee la soo dhaafay.
Guud ahaan heerka isdilka ee 2022 iyo 2023 wuxuu ahaa 14.2 qof 100,000kiiba. Waxa kale oo ay ahayd mid aad u sareysa sanadka 2018. Intaa ka hor, ma ahayn mid sidaas u sarreeya ilaa 1941.