Suuriya ma ka Badbaadi Doontaa Wadadii Libiya

0
58

Marka xabadda iyo dabbaaldeggu dhammaadaan, xabsiyada iyo qolalkii jirdilka ee taliska Asad ee arxan-darrada ah la faaeuqiyo, Suuriya waxay isku arki doontaa inay gasho meel isgoys ah.Tani waxay hadda u socon kartaa dhinac kasta. Haddii hogaamiyaha jabhadda HTS ,Abuu Mohammed Al-Jawlaani uu ka dhabeeyo hadalkiisa, markaas waxaa jirta fursad uu dalkan ugu gudbi karo mustaqbal dimoqraadi ah oo badan, oo ay taageerayaan UN iyo kuwa kale.

Laakiin HTS, iyo qaar ka mid ah dadka la socda, ayaa soo maray rabshado, rabshado wata, oo ay ku badan yihiin eedeymaha xadgudubyada xuquuqul insaanka. Mar hore urur argagixiso oo ay mamnuuceen UN iyo dawlado dhawr ah ayey ahaayeen.

Durba al-Qaacida waxay ku boorinaysaa fallaagada inay hadda u soo jeestaan ​​dadka aan la diinta ahayn Suuriya waxaa ku nool dad badan oo laga tiro badan yahay, oo aan ahayn kuwa Muslimka Sunniga ahayn, jabhaduhu waxay u badan yihiin Suni, sidaa awgeed dadka kale waxay haystaan ​​sabab wanaagsan oo ay uga cabsanayaan mustaqbalkooda.

Inkasta oo ay jiraan calaamado horudhac ah oo dhiirigelinaya oo muujinaya in la maareyn karo awooda kala-guurka, haddana waxaa weli jirta khatar weyn oo ah in Suuriya ay mari karto waddadii Liibiya oo ay u dhaadhacdo sannado badan oo ay ku hirdamayaan kooxo hubaysan oo kala mabda’a ah, oo dhac iyo qas yimaadaan.

Isaga oo kaashanaya Ruushka iyo Iran, Bashar al-Assad wuxuu jebiyey mucaaradka – ayaa iskaga tegay badbaaday. Tani ma dhicin markan. Xulafadiisa, oo ku mashquulsan arrimahooda gaarka ah, ayaa dhab isaga. Caawinaad la’aanteed, ciidamadiisu way awoodi waayeen in ay is diffaacaan, meelaha qaarkood, sida muuqata ma hor joogsan mucaaradka.

Ugu horreyn, waxay qabsadeen Xalab, oo ah magaalada labaad ee ugu weyn dalkaas, isbuucii hore. Kadib Xama, iyo maalmo ka dib, xudunta muhiimka ah ee Xoms. Saacado yar gudahood ayey Dimishiq soo galeen.

Dad badan ayaa ku faraxsan inay arkaan isaga oo tagaya. Laakiin maxaa dhacaya marka xiga? Kani waa kacdoon ay wadaan fallaago kooxda Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Waxa lagu tiring jiray Al-Qaacida, iyo balse sannadihii u dambeeyay isku dayeen in ay isku magacawdaan cudud qaran, farriimaha ay dhawaan soo dirayaanna waxa ay xambaarsan yihiin qaab dublamaasiyadeed iyo mid dhexdhexaadin ah. Laakiin lama oga qorshohooda iyo waxay samaynayaan.

Dhicitaanka Bashaar al-Asad waxay ahayd mid aan la malayn karin toddobaad ka hor, markii fallaagada ay ololahooda la yaabka leh ka bilaabeen xaruntooda Idlib, ee waqooyi-galbeed ee Suuriya.

Bashaar al-Asad waxa uu xukunka qabtay 2000 ka dib geeridii aabihiis Hafez, oo dalkaasi xukumayay 29 sano – aad buuna ula mid ahaa Aabihii oo gacan bir ah ayuu lahaa. Waxa uu dhaxlay qaab-dhismeed siyaasadeed oo si adag loo xakameeyey oo cabudhin ah. Markii hore, waxaa jiray rajo ah in uu ka duwanaan karo – aad u furfuran yahay, Laakiin waxay ahayd muddo gaaban.

Assad ayaa waligiis lagu xasuusan doonaa inuu yahay ninkii sida arxan darada ah u cabudhiyay mudaaharaadyo nabadeed oo lagaga soo horjeeday nidaamkiisa 2011, taas oo horseeday dagaal sokeeye. In ka badan nus milyan qof ayaa la dilay; lix milyan oo kalena waxay noqdeen qaxooti. Isaga iyo Aabihii waxay xukumayeen 54 sanno. Hadda lama yaqaan halka uu u cararay waxa la sheegay inuu Diyaarad qaatay, warar ayaa sheegaya inuu UAE u baxsaday.