Hargeysa(Dawan)-Daraasad uu sameeyey Xafiiska xoghayaha guddida heer qaran ee xakamaynta iyo la-tacaalida cudurka Covid19, ayaa waxa laga soo saaray natiijo xambaarsan xoggo muhiim ah iyo talo-soo-jeedin la xidhiidha la sii tacaamulka deegaanka uu ka jiro cudurkaasi.
Cilmi-baadhistan oo socotay muddo,loona diyaariyey qaab aqooneed, ayaa dabayaaqadii todobaadkii hore lagu soo bandhigay kulan guddidu ku yeellatay qasriga madaxtooyada.
Nuqul kamida qoraal warbixin ah oo laga soo miin-guuriyey daraasadaasi oo soo gaadhay Xafiiska Warqabadka Dawan ayaa waxa kale oo ku xusan afar qodob oo uu ku taliyey Xafiiska Xoghayaha guud in deg deg loo bilaabo, waxaana warbixinta daraasadu u dhignayd sidan:
1. HORDHAC:
Xafiiska Xoghaynta Guud ee Guddida heer Qaran ee Ka hortaga iyo Maaraynta Xanuunka Coronavirus ayaa Arbacadii (26.8.2020) wuxuu Guddida Qaranka ee COVID-19 u soo bandhigay natiijada ka soo baxday Cilmi-baadhis qoto dheer iyo daraasaad dhamaystiran oo uu Xafiiska Xoghaynta Guud ku sameeyey heerka uu taagan yahay fahamka ay bulshadu ka haysato khatarta caafimaad ee Xanuunka Coronavirus iyo weliba saamaynta uu Xanuunkani ku yeeshay hab-dhaqanka iyo qaab nololeedka bulshada Somaliland mudada uu Xanuunka Coronavirus ka jiray dalkena.
Guddida Qaranka ee COVID-19 oo uu hogaaminayay M/weyne ku xigeenka JSL iyo xubno kale oo ay ka mid ahaayeen Wasiirka Diinta iyo Awqaafta, Wasiirka Maaliyada, Agaasimaha Guud ee Caafimaadka, Xoghayaha Golaha Wasaarada; ayaa waxay Xarunta Madaxtooyada warbixin aqooneed oo uu nooceedu ku cusub yahay dalka kaga dhagaysteen khubaro aqoonyahano ah oo iyagu ahaa kuwa soo ururiyey, soo lafa-guray isla markaana soo saaray cilmi-baadhistan, waxana hogaaminayey Xoghayaha Guud ee Guddida Qaranka COVID-19 Mundane Xuseen Adan Cige (Deyr).
2. QAABKA XOG-URURINTA:
Xogta cilmi-baadhistan waxa laga soo ururiyey Boorama, Wajaale, Gabiley, Hargeysa, Berbera, Burco, Laascaanood iyo Ceerigaabo.
Waxa xusid mudan in cilmi baadhayaasha Xafiiska Xoghaynta Guddidu COVID-19 ay daraasadan u adeegsadeen qaab cusub oo salka ku haya Teknoolajiyada isgaadhsiinta casriga ah ee lagu ururiyo wixii xog ah ee looga baahdo bulshada.
Xog-ururiyaashu iyagoo adeegsanaya Telefoonka Gacanta ayay si toos ah Xarunta ugu soo gudbinayeen xogta ay maalin walba ururiyaan. Sidoo kale, Xafiiska Xoghaynta Guud wuxuu awood u lahaa in uu si rasmi ah u suggo ama u xaqiijiyo dhaq-dhaqaaqa iyo qaabka hawl-gudasho ee xog-ururiye kasta oo ku sugan gobollada dalka.
3. UJEEDADA CILMI-BAADHISTA:
Ujeedada ugu muhiimsan ee loo sameeyey daraasadan aqooneed waxay ahayd in muuqaal cad oo cilmiyeysan oo lagu go’aan qaadan karo laga helo arrimaha soo socda:
- Heerka uu taagan yahay fahamka iyo garaadka bulshada ee la xidhiidha khataraha Xanuunka Coronavirus, maadaama uu Xanuunkani yahay mid ku cusub dunida oo dhan,
- In si cilmiyeysan loo ogaado waxa uu Xanuunka Coronavirus ka bedelay hab-dhaqanka iyo qaab-nololeedka bulshada, kadib markii uu Xanuunku ka dilaacay dalka,
- Ku qanacsanaanta bulshada ee wax-qabadka iyo hawlgallada Guddida COVID-19,
- Suurtagal-nimada in Xanuunka Coronavirus uu dalkeena mar kale ku soo laba-kaclayn karo,
Mudadii ay socotay xog-ururinta aqooneed, cilmi-baadhayaashu waxay diirada saareen heerka ay taagan tahay aqoonta ay bulshadu u leedahay Xanuunka COVID-19, gaar ahaan:
- Qaabka lagu kala qaadi karo Xanuunka Coronavirus,
- Calaamadaha lagu garto Xanuunka Coronavirus,
- Sida looga taxadiri karo Xanuunka Coronavirus,
- Isticmaalka agabka lagaga hortago Xanuunka Coronavirus,
- Heerka ay taagan tahay wacyigelinta bulshada ee Xanuunka Coronavirus,
- Ilaha ugu muhiimsan ee ay bulshadu ka hesho wacyigelinta Xanuunka Coronavirus,
- Fahamka bulshada in Xanuunka Coronavirus aanu daawo lahayn,
- Fahamka bulshada in Xanuunka Coronavirus uu yahay dilaa ama loo dhiman karo,
- Suurto galnimada in uu Xanuunka Coronavirus mar kale soo laba-kaclayn karo,
- Saamaynta dhaqaale iyo ta nololeed ee ay bulshada ku yeesheen xayiraadihii ay Guddida COVID-19 ku soo rogeen qaybo ka mid ah adeegyada, shaqooyinka iyo isu socodka gaadiidka cirka iyo dhulka.
4. TALO SOO JEEDINTA CILMI-BAADHISTA:
- In bulshada si joogta ah loogu baraarujiyo in Xanuunka Coronavirus uu weli inagu jiro oo aanu weli inaga bixin,
- In si degdeg ah la soo celiyo wacyigelintii bulshada ee Telefoonka Gacanta,
- In Guddida COVID-19 ay si joogto ah bulshada ula wadaagaan xogaha maalinlaha ah ee la xidhiidha Xanuunka Coronavirus-ka,
- In la yagleelo Xarun guud oo Xog ururin iyo Cilmi baadhis ah, taasoo si aqoon leh uga hawl-gasha una agaasinta Xaaladaha Deg-dega ah ee la dalka iyo dadka la soo gudboonada,
Xuseen Adan Cige (Deyr)
Xoghayaha Guud ee Guddida heer Qaran ee COVID-19