Iran ayaa safaaradda Afgaanistaan ku leedahay Tehran ku wareejisay kooxda Taliban, taas oo noqonaysa dalkii ugu dambeeyay ee aqbala dublamaasiyiinta ay Taliban soo magacaabeen iyaga oo aan aqoonsan dawladooda Kabul oo 18 bilood jirsatay.
Wasaaradda arrimaha dibadda ee Taliban ayaa sheegtay Isniintii in ay u dirtay caasimadda Iran koox todobo xubnood ah oo ka kooban “diblomaasiyiin khibrad leh, oo uu hoggaaminayo ku-xigeen cusub ee loo magacaabay caasimadda Iran si ay si rasmi ah ula wareegaan mas’uuliyadda howlgalka dublamaasiyadeed ee Afghanistan”.
Hadalka Taliban ayaa la wareegida ku tilmaamay “tallaabo muhiim ah oo iskaasho laba geesood ah u ah xidhiidhka Afgaanistaan iyo Iran.
“Waxaan rumeysannahay in magacaabistan cusubi, ay markhaati ka noqon doono hufnaanta arrimaha safaaradda iyo sidoo kale ballaadhinta xidhiidhka dhinacyada kala duwan ee labada dal ee Muslimiinta iyo walaalahaba ah,” ayuu yidhi afhayeenka wasaaradda Abdul Qahar Balkhi.
Iran ayaa ku biirtay dhowr waddan oo deriska ah iyo kuwa gobolka si ay ugu ogolaato Taliban inay shaqaale u magacaabaan oo ay maamulaan ergada dublamaasiyadeed ee Afghanistan ee dhulalkooda. Waxaa ka mid ah Pakistan, China, Uzbekistan, Turkmenistan, Russia, Turkey, Qatar, Malaysia, Kyrgyzstan, iyo Kazakhstan, afhayeenka Afganistan Balkhi ayaa sidaa u sheegay VOA.
Waxa uu sheegay in Wasaaradiisa ay horay u soo bandhigtay Dublamaasiyiin cusub oo ka howlgala dalalkan. Balkhi, wuxuu u aqoonsaday Tajikistan inay tahay deriska kaliya ee Afgaanistaan ee aanay u magacaabin dublamaasiyiin cusub, isaga oo sheegay in madaxa safaaradda ee halkaas “uusan la shaqaynayn.”
Falanqeeyayaasha ayaa sheegay in khatarta sii kordheysa ee argagixisanimo ee ka imanaysa kooxda isku magacawda Dawladda Islaamka ee Afqaanistaan, ee loo yaqaanno Dawladda Islaamiga ah ee Khorasan, ay sida muuqata Tehraan ku kaliftay in ay si dhow ula shaqeyso Taliban si kooxda argagixisada ah looga ilaaliyo xuduudka Iran.
Torek Farhadi, oo ah sarkaal hore oo Afgaanistaan ah, kana faallooda siyaasadda ayaa xusay in malaayiin Afgaanistaan ah ay magangelyo u galeen Iran ka dib markii ay ka soo carareen qabsashadii Midowga Soofiyeeti ee dalkooda sannadihii 1980-aadkii iyo colaadihii ka dambeeyay ee Afgaanistaan hareeyay.
“Hadda kumannaan Afgaanistaan ah ayaa maalin walba ka tallaaba xadka Iran iyaga oo ka imaanaya Afgaanistaan si ay ugu haajiraan Turkiga iyo Yurub, ka ganacsiga dadka waa mid baahsan,” ayuu yidhi Farhadi. “Iraan waxay u baahan tahay xidhiidh wanaagsan oo ay la yeelato Taliban… waxayna safaaradda ku wareejisay wakiillo ka socda Taliban si ay u noqoto arrin la taaban karo si ay u maareyso arrimaha maalinlaha ah, iyada oo aan aqoonsaneyn maamulka [Kabul],” ayuu raaciyay.
Koox hubeysan oo ka tirsan mucaaradka Afghanistan, oo ka howlgala Tajikistan, ayaa ku dhaleeceeyay dowladda Iran inay u ogolaatay Taliban inay maamusho safaaradda Tehran.