Hindiya iyo Shiinaha waxay ku heshiiyeen mabda’a ahaan Isniintii inay dib u bilaabaan duullimaadyadii tooska ahaa ee u dhexeeyay labada waddan, ku dhawaad 5 sano kadib masiibadii COVID-19 iyo xiisadaha siyaasadeed oo ku xigay.
Ku dhawaaqista ayaa timid gebagebadii booqashadii uu ku yimid Beijing dublamaasiga ugu sarreeya shaqada ee New Delhi wuxuuna ku bishaareynayaa calaamadihii ugu dambeeyay ee dhalaalidda xidhiidhka qabow ee u dhexeeya labada waddan ee ugu dadka badan adduunka.
Safarka xoghayaha wasaaradda arrimaha dibadda Hindiya Vikram Misri uu ku tagay caasimadda Shiinaha noqonaya mid ka mid ah booqashooyinkii ugu sarreeya tan iyo markii dagaal lagu hoobtay ka dhacay xadka Himilaya ee ay wadaagaan labada dal sannadkii 2020-kii kaas oo xumeeyey xidhiidhkii.
War qoraal ah oo ka soo baxay wasaaradda arrimaha dibadda Hindiya ayaa lagu sheegay in booqashadii uu ergayga sare ku tagay magaalada Beijing uu ka soo baxay heshiis “mabda’ ahaan dib loogu bilaabayo adeegyadii hawada ee tooska ahaa ee labada dal”.
“Mas’uuliyiinta farsamo ee ay khusayso ee labada dhinac ayaa kulmi doona oo ka wada xaajoon doona qaab-dhismeedka loo cusboonaysiinayo duulimaadyada in taan la bilaabin,” ayaa lagu yidhi.
Bayaanka India ayaa sidoo kale lagu sheegay in Shiinuhu uu ogolaaday in dib loo bilaabo xajka macbadka caanka ah ee Hinduuga ee Krishna kaas oo sidoo kale la joojiyay toban sano ka hor.
Labada dhinacba waxay ballan qaadeen inay si adag uga shaqeeyaan diblomaasiyadda si loo soo celiyo is aaminaada iyo kalsoonida labada dhinac loona xalliyo arrimaha ganacsiga iyo dhaqaalaha ee taagan, ayaa lagu yidhi bayaanka.
Ku dhawaad 500 oo duulimaadyo toos ah oo bille ah ayaa ka kala shaqayn jiray Shiinaha iyo Hindiya ka hor faafitaanka, sida ay sheegtay warbaahinta Hindiya ee Moneycontrol.
Bayaan ka soo baxay wasaaradda arrimaha dibadda Shiinaha laguma xusin heshiiska ku saabsan dib u soo celinta duullimaadyada balse waxaa lagu sheegay in labada dal ay tan iyo sannadkii hore ka shaqeynayeen hagaajinta xidhiidhka labada dal.
“Horumarka iyo horumarinta xidhiidhka Shiinaha iyo Hindiya wuxuu si buuxda u waafaqsan yahay danaha aasaasiga ah ee labada dal,” ayaa lagu yidhi bayaanka Shiinaha.
Hindiya iyo Shiinaha waa xafiiltan adag oo ku tartamaya saamaynta istiraatijiyadeed ee koonfurta Aasiya oo dhan.
Duulimaadyadii u dhexeeyay labada dal ayaa la joojiyay horraantii 2020 bilawgii masiibada.
Booqashada Misri ee Beijing ayaa timid toddobaadyo ka dib socdaal diblomaasiyadeed oo uu ku tagay lataliyaha amniga qaranka India Ajit Doval, oo ah saaxiibka muhiimka ah ee Modi.