Hargeysa(Dawan)- Wasaaradda Arrimaha Gudaha Jamhuuriyadda Somaliland, ayaa shaaca ka qaaday inaan la ridi Karin Maayarrada magaalooyinka dalka, maadaama oo uu waddanku galayo xili kala guur ah oo loo diyaar-garoobayo doorashada madaxtooyada ee muddaysan daboyaaqada sannadkan.
Sidaasna waxa daboolka ka qaaday Wasiir Ku-xigeenka maamulka gobollada iyo degmooyinka ee Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Jaamac Cabdilaahi Biin, waxaanu fariin u diray dhammaanba goleyaasha degaanka dalka oo ku wargeliyay inay ka fogaadaan fadhiyada aan caadiga ahayn ee fowdadu ka dhalanayso.
Wasiir Jaamac Biin oo shalay xafiiskiisa ugu waramayay Wargeyska Dawan iyo Bulsho TV, waxa kale oo ka hadlay khilaafkii u dhaxeeyay Maayarka iyo Golaha degaanka Saylac, waxaanu sharci darro ku tilmaamay inaanay xildhibaannadu sifo sharci ah u marin xilka qaadista Maayar Xuseen Iidle Barkhadle iyo xubinta ay sheegeen inay doorteen.
Jaamac C/laahi Biin, oo isagu xubin ka ahaa guddi saddex Wasiir ka koobnaa oo loo xil-saaray xalinta khilaafka u dhexeeyay maayarka iyo golaha degaanka Saylac,waxa uu sheegay in markii weftiga wasiirrada ahaa ay Saylac tegeen kulamo ay la yeesheen Xildhibaannada degaanka Saylac, hase yeeshee ay isku mari waayeen in ay ku qanciyaan sidii ay arrintaasi uga laaban lahaayeen.
Iyadoo xildhibaanadu ay ku doodeen in xil ka qaadista maayar Xuseen Iidle Barkhadle iyo doorashadda maayarka cusub ay sharci tahay, halka gudiga wasiirrada ah ay iyagna ku doodeen in aanu fadhigaasi sharciga waafaqsanayn.
Jaamac C/laahi Biin, oo ka warbixinayay doodii dhexmartay weftiga wasiirrada ah iyo Xildhibaannada Saylac waxa uu yidhi “Wefti saddex wasiir ah oo kala ahaa wasiirka Boosaha, wasiirka ciyaaraha iyo aniga ayaa tagnay Saylac, markii aanu wada hadalnay waxa noo dhexeeyay in ay yidhaahdeen kuma qanacsanin. Waxaanu ku nidhi sharciyadu waxay u baahan tahay wareegto wasiir ayaa taalay, wasiiru-dawluhu waxba ka fasixi karro, badhsaabku-na ma fasixi karro, waxaa idanka(ogolaanshaha) looga baahan yahay wasiirka arrimaha gudaha. Xeer baa dalka u yaalla qeexan oo sheegaya in wasiirka daakhiligu digreeto ku soo saarayo, wasiirku dalka kamuu maqnayn, Laascaanood ayuu joogay, waxaan u sheegnay Xildhibaannada iyadoo aad sidaas u fadhiisateen sharciyadu waxay qoraysaa in hab sharci la maro, habka la maraana uu yahay in warqad shaanbadaysan la soo qoro.
Waxaa ku xiga in haddii muddo shan malmood ah uu maayarku diido in uu fadhiisiyo in ay badhasaabka gobolka u keenaan warqad sababaysan, una soo dirtaan wasaaradda daakhiliga. Wasaaradda anigaa joogay, maamulka gobollada iyo degmooyinku waa aniga, wasiiru-dawlaha amniga ma khusayso, anigana xafiiskayga lama keenin waraaqdii sababaysnayd, wasiirku-na ma joogin, waraaq sababaysan oo ay nimankaasi soo direena ma jirto, sharciyadii ayaana qabatay, waxaanay yidhaadheen sidaas ma aqbalayno.”
Isagoo ka hadlayay waxa ay ku heshiiyeen Xildhibaannada waxa uu yidhi “Waxaanu ku heshiinay in aanay magaaladda fawdo gelin, in aanay kolba odhan waan is-xidhaynaa, mar walba iyagaa saldhiga tegayay oo lahaa haddii la noo diiday in aanu dawladii hoose maayar ka noqono waxaanu tegaynaa saldhiga.
Marna waxay galeen xarunta dawladda hoose ee Saylac oo booliska ayaa xoog kaga saaray. Waxaan u sheegnay Xildhibaannada haddii aad sharciyadda wax ka qabtaan annagu sharciyad maayarka hadda xilka lagaga qaado ma haynee, maxkamadda ayaa tafsiirka haysee tagga. Taasina nin qudha oo Xildhibaannada Saylac ka tirsan ayaa diiday, kaasi oo aanu xidhnay waayo wuxuu galay fal danbiyeed, laakiin markii danbe waa la sii daayay.”
Jaamac Biin, wuxuu sheegay in xildhibaanadii Saylac ay hadda joogaan Hargaysa, isla markaana ay maxkmadda ka sugayaan tafsiirka sharci ee dacwadooda; “Xildhibaannadii halkan (Hargaysa) ayay joogaan, oo sharciyadiii ayay sugayaan oo fasax ayay ku jireen. Annagu guddi ahaan waxaanu u sheegnay Xildhibaannada in aanay arrinta doorashadoodda waxba ka jirin, laakiin iyagu waxay yidhaahdeen maxkamadda ayaanu tegaynaa.
Annaguna (Guddida Wasiirrada) ma odhan karno ha tegina maxkamadda. Maamulkii dawladda hoose ee Saylac wuu shaqaynayaa, xayiraadiina waa laga qaaday, si toos ah ayayna u shaqaynaysaa, waana magaallo maayarkeedii hore ka shaqaynayo. Haddii 17-ka xildhibaan ee golaha degaanka Saylac-ba ay fadhiistaan, oo ay sharci darro ku fadhiistaan, oo aanay qaynuunkii fasaxayay ku fadhiisan waa qalad. Markii ay golaha degaanka Saylac fadhiga yeesheen ee ay maayarka cusub sharci daradda ku doorteen.
Wasiirka daakhiligu wuu maqnaa, anigoo ah wasiir ku xigeenkii goboladda iyo degmooyinka-na iimay keenin warqadii ogolaanshiyaha, Maxamed Muuse Diiriye (wasiiru-dawlaha amniga wasaaradda arrimaha gudaha) ayaa na fasaxay ayay yidhaahdeen, wax waraaq ah oo ay u soo gudbiyeena ma jirto, isagu-na is-laax ayuu arkayay haddii uu ku yidhi fadhiista, haddii aad dhan tihiin malaha hadalkaaga ku fadhiisan maayaan oo adigu ma xukuntid ayuu is-lahaa, waxaanu ku yidhi waxba kama qabo wixii sharciga waafaqsan.”
Geesta kalena Wasiir ku xigeenku waxa uu fariin u diray dhamaanba goleyaasha degaanka dalka oo uu ugu baaqay in aanay samayn Karin fadhiyo ay xilalka kaga qaadayaan maayaradda, maadaama oo ay weli taagan tahay digreetadii uu wasiirka daakhiligu ku joojiyay fadhiyadda aan caadiga ahayn, waxaannu yidhi, “Waxaan maanta fariin u dirayaa dhammaanba goleyaasha degaanka dalka, oo aan leeyahay dalku fawdo ma rabbo, maayarrada magaalooyinka Hargaysa, mid Burco, mid Boorama iyo mid Ceel-afweyntoo-na lama ridi karo, digreeto ayaa ka taalla, sharciyadda ayaana la marayaa, Wasiirka Daakhiliguna in uu digreeto soo saaro waxa u ogolaanaya xeer.”
Dawannews Hargeysa office