Somaliland oo howl-gal diblomaasiyadeed oo sir iyo caad ah ku waajahday caalamka

0
488

Soo-shaac-baxa dhambaalo guul u ah qadiyada Somaliland isa soo taraya iyo socdaallo qarsoodi ah..

Qore. Saleeban Kalshaale

Hargeysa(Dawan)-Howl-gallada Sirdoonka iyo siyaasadda diblomaasiyada ayaa dabcigoodu yihiin fulinta talaabooyin qarsoodi ah oo lagu minjo-xaabinayo cadow amma yagleel u ah xidhiidho cusub iyo iskaashi siyaasaddeed.

Arrintan ayaa lagama maarmaan u ah Dalalka sida Somaliland oo kale nacabkoodu la daba socdo carqaladaynta guulaha ay gaadhaan, iyadoo marka laga hadlayo dhinaca sirdoonka guud ahaan adduunku ka siman yihiin dhowrista howl-gallada caalamiga ah.

Sidaasi darteed, Somaliland ayaa qaaday talaabooyin dhanka siyaasadda dibada ah oo shaac-baxoodu isa soo tarayeen labadii bilood ee u dambeeyey, kuwaasoo xidhiidhsan qaaradaha caalamka, gaar ahaan Afrika iyo qaybo kamida Aasiya, iyadoo dad badani isweydiin ka muujiyeen dhambaal hambalyo ah oo uu Madaxweynaha Jamhuuriyada Somaliland Muuse Biixi Cabdi u diray Dalka Maraykanka oo u dabaal-degaya sanad guurada 244 ee ka soo wareegtay markii uu xoriyada qaatay.

Dhambaalka madaxweyne Biixi u diray Washington inkasta oo uu dadka qaar la yahay laab-la-kac iyo wacaal aan meel fog gaadhsiinayn, haddana marka lagu dabaqo mabaadi’da iyo xeerarka diblomaasiyada,waxa xaqiiqo ah in ay tahay farriin ka turjumaysa istaraatiijiyad iyo ujeeddooyin xidhiidhsan oo labada dal u dhexeeya.

Geesta kale, waxa todobaadkii tegay dabayaaqadiisii xukuumadda dalka Gambia ee galbeedka Afrika gilgilay dood ku saabsan Ictiraafka Somaliland, taasoo dibada u soo baxday, kaddib markii xildhibaano ka tirsan baarlamanka dalkaasi ay su’aallo ku qarqiyeen Wasiirka Arrimaha dibada ee dalkooda, iyagoo waydiiyey sababta ay xukuumadda talada haysaa uga cago-jiidayso la macaamilka iyo ku-lug-lahaanshiyaha mid kamida wadamada qaarada Afrika ee doonaya aqoonsiga oo ah Somaliland.

Inkasta oo Wasiirku ku haftay su’aallaha mudaneyaasha ka tirsan xisbiga UDP, hase yeeshee waxa farta ku fiiqeen in aanay jirin sabab xukuumadda dalkaasi uga cudur-daarato u ololleynta aqoonsiga Jamhuuriyada Somaliland, intaasoo ay ku ladheen taariikhda iyo sumadda aan la hilmaami karin ee Somaliland.

Dhinaca kale, iyadoo ay qadiyadaasi taagan tahay, waxa labadii maalmood ee u dambeeyey soo baxay socdaal qarsoodi ah oo uu wasiirka arrimaha dibada ee Jamhuuriyada Somaliland ku tagay dal kale oo kamida badhtamaha Afrika, kaasoo ah waddanka Jamhuuriyada Dimuquraadiga ah ee Cogno.

Yaasiin Xaaji Maxamuud Faratoon oo ay weheliyaan Saraakiil ka tirsan Wasaaradda arrimaha dibada iyo xidhiidhka caalamiga ah, ayaa ka soo muuqday muuqaal si heer sare ah loogu soo dhaweynayo caasimada dalka Congo ee Kinshasa iyo kulamo ay la yeesheen madax ka tirsan dalkaasi.

Booqashada weftiga Wasiirku hogaaminayaa ku tageen dalka CONGO oo qaadatay maalmo kooban, ma jiro wax war ah oo ay ka soo saartay Wasaaradda khaarajigu iyo xog rasmi ah oo ay bixiyeen xubnaha weftigu toona, hase yeeshee ilo-wareedyo diblomaasiyaddeed ayaa tibaaxaya in ay kulamo heer sare ah kula yeesheen madaxtooyada dalkaasi masuuliyiin dawladda Congo ah ka tirsan.

Congo waa mid kamidaa wadamada qaarada Afrika ee qaniga ku ah khayraadka dabeeciga ah, gaar ahaan macdanta, waxaana la sheegay in ay weftiga Somaliland kala hadleen sidii ay iskaashi siyaasaddeed, dhaqaale iyo saaxiibtinimo u yeellan lahaayeen.

Si kastaba ha ahaatee, waxa ay arrimahani ku soo beegmayaan xilli todobaadkii hore soo ifbaxay heshiis rasmi ah oo dhex maray Jamhuuriyada Somaliland iyo Dawladda Taiwan ee ka tirsan Dhulweynaha Shiinuhu sheegto qaybta ka ah Aasiya.

Heshiiskaasi oo dhamaystirkiisa iyo dhaqaajinta talaabooyinka uu ku midho-dhalay ka hor aan la maqal, una muuqday mid aad loo ilaaliyey xogtiisa, ayaa dareen iyo dood waji-gabax ka muuqdo ku abuuray Maamulka Soomaaliya iyo Xukuumadda Shiinaha oo dagaal siyaasaddeed kula jirta Taiwan.

Xukuumaddaha Somaliland iyo Taiwan maalintii uu warka heshiiskoodu soo baxay, magacaabay danjireyaal labada dal is-dhaafsadeen, sidoo kalena shaaca ka qaaday in ay Xafiisyo diblomaasiyadeed is-waydaarsadeen.

Ugu dambeyn, dhaqdhaqaaqyadan u dambeeyey iyo dhambaalada ku saabsan howlgalada diblomaasiyadeed ee Somaliland ku qaaday caalamka oo ah inta ugu yar ee warkoodu dibada u soo baxay, waxa ay qayb ka yihiin dedaallo siyaasaddeed oo lagu iib-geynayo qadiyada Jamhuuriyada Somaliland, laguna loobin garanayo ictiraaf caalami ah, hase yeeshee waxaan marna la hilmaami karin inay halkoodii ka sii socdaan hirdanka iyo hagar-daameynta Maamulka Xamar uu ku hayo guulaha Somaliland gaadho.

Leave a Reply