Libreville, Luanda, Brazzaville, Kinshasa – Madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron ayaa socdaal dabaylo wata ku maraya caasimadaha Afrika, isaga oo isku dayaya inuu siyaasadda Faransiiska ee qaaradda ka beddelo ku lug lahaanshaha milateri.
Si dhib leh looguma eedayn karo inuu iska indho tiray Afrika – waa safarkiisii 18-aad ee madaxtinimo – balse tani waxay ku soo beegantay xilli ay sii kordhayaan loolanka Shiinaha iyo Ruushka, isla markaana ay sii kordhayaan cadhada dhaqaale ee Faransiiska iyo gumaystayaashii hore ay kala tirsanayaan, taas oo dadka qaarkii u arkaan uu Faransiisku faa’iido ku doonayo.
Wuxuuna ku adkeystay inuu ku soo laaban doono, marar badan, qaarad uu u arko inay tahay lamaane muhiim u ah Yurub si ay wax uga qabato arrimaha waaweyn ee caalamiga ah tobannaanka sano ee soo socda.
In kasta oo Ukraine ay arrinteedu tahay ajendaha diblomaasiyadeed oo caalamiga ah, Mr Macron wuxuu rumeysan yahay in Paris iyo Brussels aanay awoodin inay dayacaan Afrika.
Madaxweynaha Faransiiska ayaa sidoo kale si weyn uga warqaba sida wadamada kale ay u doonayaan inay saameyntooda ku fidiyaan koonfurta Saxaraha.
Ruushka, oo rajeynaya inuu dib u dhiso saameyntii ay lumiyey tan iyo dagaalkii qaboobaa ee tobanaan sano ka hor, ayaa taageero amni siinaya dawladaha dareemaya inay khatar ku jiraan ama ka go’doonsan yihiin guud ahaan caalamka. Calooshooda u shaqeystayaal qandaraasleyaal militari ah oo xidhiidh la leh Kremlin, laguna magacaabo Wagner ayaa hadda ka shaqeeya Mali iyo Badhtamaha Jamhuuriyadda Afrika, halkaas oo lagu eedeeyay xadgudubyo ka dhan ah xuquuqda aadanaha.
Shiinuhu waa maalgeliye weyn oo dhisa kaabayaasha dhaqaalaha, in kasta oo Mr Macron uu ka cabsi qabo inay dabin u dhigto qaar ka mid ah waddamada qaarkood oo ay ka jiraan xiisado deyn ah. Turkiga iyo Hindiya ayaa iyaguna aad u firfircoon.
Guud ahaan dareenka caanka ah ee ka soo horjeeda Faransiiska ee gobolka waa mid muuqda oo aanay Paris ilaa hadda u helin jawaab wax ku ool ah.
Kaliya saldhigga Jabuuti, oo ku yaal meel istaraatiiji ah oo ku taal afka badda cas ayaa haatan ah Saldhig Faransiis gaar ah.
Si kastaba ha ahaatee, Mr Macron waxa kale oo ka hadlay dhacdooyinkii xanuunka badnaa ee mararka qaar ceebta lahaa ee uu ku sameeyey dalalkii uu gumaysan jiray isaga oo u xil-saaray taariikh-yahanno inay soo saaraan warbixinno aan loo meel dayin oo ay ku baadhayaan raadadkii uu Faransiisku ka lahaa dagaalkii lagu xorreeyay Aljeeriya iyo dhacdooyinkii ku xeernaa xasuuqii Rwanda ee 1994-kii.
Sidoo kale barnaamij lagu soo celinayo hantidii la bililiqaystay xilligii gumaystaha ayuu hore u bilaabay isaga oo soo celiyey seeftii Senegal oo qayb ka ahayd carshigii boqortooyada Malagasy, sidoo kale agabkii laga dhacay boqortooyadii Dahomey ayaa dib loogu celiyay dalka Benin, waxaana la diyaariyay qabanqaabada soo celinta durbaanka caanka ah ee Ivory Coast.
Dalka Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo ayaa la dhigay Bannaanbaxayo lagaga soo horjeedo booqashadiisa. Sidoo kale, mucaaradka ka soo horjeeda madaxweynaha Gabon Ali Bongo Ondimba iyo madaxweynaha DR Congo Félix Tshisekedi oo ah laba keli taliye oo mudo dheer xilka hayey ayaanay mucaaradku jeclaysan booqashada Macron waxaanay u arkaan faragelin si loo xoojiyo sawirka madaxda labada dal doorashooyin musuqmaasuq ah xilka ku haya, iyaga oo weliba distoorka bedelay si ay xukunka u sii haystaan.