Nin badmaax ahaa oo ka tirsanaa ciidamada badda ee boqortooyada Ingiriiska oo la soo tebiyay inuu dhintay dagaalkii labaad ee adduunka ayaa u dabaaldegay sanad-guurada dhalashadiisa ee 100aad. Morrell Murphy oo kaso jeeda deegaanka Lisburn ayaa saarnaa markabka HMS Capel markii uu soo weerarayay markab uu lahaa Jarmalka sanadkii 1944-kii.
Afar maalmood ka dib weerarka, qoyskiisa ayaa lagu wargeliyay in Mr Morrell Murphy uu ku dhintay halkaas. Qoyska xitaa waxay heleen warqad tacsi ah oo ka timid boqor George VI laakiin wax yar ka dib waxaa la helay Morrel oo badqaba.
Hadda waxa uu ku nool yahay deegaanka County Down. Gabadhiisa oo lagu magacaabo Jennifer ayaa soo abaabushay xaflad ay ku xusayso sanad-guurada dhalashadiisa ee 100-aad. “Way adag tahay in la rumaysto inaan hadda 100 jir ahay,” ayuu u sheegay BBC News NI.
Isagoo hadalkiisa sii wata ayuu sheegay “in ay lama filaan ahayd inuu noolaa sannadahan oo dhan laakiin weli uu ku raaxaysanayo nolosha.” Morrell wuxuu ku biiray ciidanka badda ee Boqortooyada Ingiriiska maalintii la xusayay St Patrick’s Day ee sanadkii 1942, isagoo markaas ahaa19 jir, xilli uu socday Dagaalkii Labaad ee Adduunka.
Bishii Disembar ee sanadkii 1944 ayuu ka badbaaday weerar ay soo qaadeen ciidamadii Jarmalka kaasoo ka dhacay kanaalka Ingiriiska, waxaana weerarkaas lagu dilay in ka badan 70 ka mid ahaa shaqaalihii la socday markabka HMS Capel.
Waxaa badbaadiyay ciidamadii badda ee Mareykanka, waxaana loo qaaday Faransiiska si uu u soo kabsado dhacdadaas. Waxay ka dhigneyd in maamulkii Ingriiska ee xilliggaas aanay war ka heyn in uu noolaa. ‘Illinta farxadda’ Markii uu yimid gurigii waalidiintiisa isagoo aan la shaacin imaanshihiisa, waxaa la rumeysan waayay sida ay ku dhacday arrintan ah in la arkay ninkii lagu tirinayay in uu dhintya. “Qoyskeyga waxaa ka timid illin farxadeed k markii ay albaabka ka fureen oo ay ogaadeen inaan anigu ahay,” ayuu yidhi.
“Waan xasuustaa walaashay oo kasoo carartay goob teleefoonada laga waco si ay ugu sheegto ilmaadeeraday iyo adeerkay iyo abtigay in aan la ii arkay anigoo xaaladdeyda ay wanaagsan tahay”. Sanado badan ma uusan jecleyn inuu ka hadlo weerarkii Torpedo ee lagu qaaday markabkii uu saarnaa ee HMS Capel balse dhawaan ayuu si faah faahsan ku saabsan dagaalkaas siiyay wesbite ay leeyihiin ciidamada badda.
“Dharkaygu wuxu jeexjeexmay kabahiina wey iga baxeen,” ayuu yidhi.
“Markii aan ku dhacay badda oo aan miyirsaday waxaan ku guuleystey inaan dabaasho ,waxaa ii suurtagashay in aan ku biiro lix ama toddobo qof oo kale oo badbaaday” “Laba saacadood ka dib waxaa i soo qaadday doon uu leeyahay Maraykanka, waxaana la i geeyay Cherbourg Harbor ka dibna waxa aan u sii gudbay isbitaalka American field oo qiyaastii saddex mayl inoo jiray”
“Qofna ma diiwaan-gelin magacayga, darajadeyda ama magaca markabkii aan saarnaa, baaritaan caafimaad oo la ii marsiiyay, xooggaa cunto ayaa la ii siiyay subixii dambana isbitaalka ayaa la iiga soo saaray”. “Dhar cusub la iima siin, waxaanan dib ugu soo laabtay dekedda anigoo kabo-la’aan ah anigoo xiran shaar uu ku dadatay shidaal”
“Aniga xilliggaas waxbo kalama socon farriin telegram aheyd oo loo diray hooyaday oo ku sugneyd Lisburn taasoo ku taariikhsaneyd 30 December 1944 laakiin waxaa warqaddii furay aabahay.
“Waxay u qornayd sidatan: ‘Aad baan uga xumahay inaan kuu sheego in wiilkaaga H M Murphy la soo sheegay in la waayay isagoo loo malaynayo in lagu dilay dagaal.” Kadibwaayo-aragnimadiisa ku aadan in geeri lagu tiriyay Morrell wuxuu ku soo noqday ciidanka badda ilaa dhammaadka dagaalkii labaad ee adduunka. Ka dib waxa uu shaqo ka helay dawladda ka hor intii aanu hawlgab noqon. Dhalashadiisii 100aad waxa warqad usoo diray Boqor Charles III, isaga oo ugu hambalyeeyay guusha uu gaaray.