Pakistan ayaa ku amartay dhammaan magangalyo-doonka Afgaanistaan ah ee aan la fasaxin – oo lagu qiyaasay 1.7 milyan oo qof – inay dalka ka baxaan bisha November.
Kor u kaca weerarrada ka dhacay xadka labada dal, oo Islamabad ay ku eedaysay hawl-wadeennada fadhigoodu yahay Afgaanistaan, ayaa sii kordhisay xiisadda sanadkan.
Waxa ay sidoo kale sii kordhisay cadho ka jirta Islamabad, oo Salaasadii ku dhawaaqday hawlgal ka dhan ah muhaajiriinta “sharci darada ah”.
Xukuumadda Taliban ayaa Pakistan ku boorisay inay dib uga fikirto tillaabada “aan la aqbali karin”.
Hogaamiyayaasha Afgaanistaan ayaa si isdaba joog ah u diiday in ay gabaad siiyaan dagaalyahanada bartilmaansada Pakistan.
Toddobaadkii hore, qarax ka dhacay masjid ku yaalla magaalada Mastung, oo u dhow xudduudda Afgaanistaan, ayaa waxaa ku dhintay ugu yaraan 50 qof, xilli ay ka socotay xaflad diimeed.
Wasiirka arrimaha gudaha ee Pakistan Sarfraz Bugti uma muuqan in uu si toos ah u tixraacayo arrintaas iyo weerar kale oo ka dhacay gobolka Balochistan markii uu ku dhawaaqay amarka ka dhan ah Qaxootiga Afgaanistaan ee sharci-darrada ah” Salasaadii.
Xaqa magangelyo dal shisheeye waxa uu dhigayaa sharciga caalamiga ah. Pakistan waxa ay qaadatay boqollaal kun oo qaxoonti reer Afgaanistaan ah tobannaan sano oo dagaal ah – gaar ahaan tan iyo markii Taliban ay dib ugu soo laabatay awoodda Afgaanistaan 2021.
Qiyaastii 1.3 milyan oo reer Afgaanistaan ah ayaa u diiwaangashan qaxooti ahaan halka 880,000 oo kalena ay heleen sharci ay ku sii joogaan, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.
Laakiin 1.7 milyan oo kale ayaa dalka ku jooga “si sharci darro ah”, ayuu yidhi Mr Bugti Salaasadii – taas oo ah tixraac muuqata oo ku saabsan kuwa aan weli helin aqoonsi qaxootinimo.
Waxa uu sheegay in dadkaas ay tahay in ay dalka ka baxaan dhammaadka bisha November – haddii ay ahaan lahayd iskood ama ha noqoto musaafur qasab ah.
“Haddii aanay tagin…dabadeed dhammaan hay’adaha sharci fulinta ee gobollada ama dowladda federaalka ayaa loo isticmaali doonaa in lagu masaafuriyo,” ayuu yidhi sida ay sheegtay warbaahinta dowladda. Ma aanu bixin faah faahin dheeri ah oo ku saabsan sida uu u dhici doono howlgalkan.
Waxa uu sidoo kale ku dhawaaqay guddi hawleed ujeedadiisu tahay in lagu aqoonsado lana wareego ganacsiyada gaarka ah iyo hantida Afgaanistaan ”sharci-darrada ah” ee dalka.
Laakiin qaxootiga Afgaanistaan ”kuma lug laha dhibaatooyinka ammaanka Pakistan”, ayuu yidhi Zabihullah Mujahid, afhayeenka maamulka Taliban ee Kabul.
“Inta ay Pakistan si iskood ah uga baxayaan, waa in dalkaas uu u dulqaataa,” Mujaahid ayaa ku yidhi Barta X, oo hore u ahaan jiray Twitter.
Saraakiisha Afqaanistaan ee Pakistan ayaa sheegay in maamullada maxalliga ah ay durba bilaabeen inay soo ururiyaan dadka reer Afgaanistaan - kuwa haysta iyo kuwa aan lahayn sharci si ay ugu sii jiraan.
War qoraal ah oo ay soo dhigtay X, oo hore loo odhan jiray Twitter, ayay safaaraddeedu ku sheegtay in in ka badan 1,000 Afgaanistaan ah la xidhay labadii toddobaad ee la soo dhaafay.
Gobolka Balochistan ee u dhow xadka Pakistan waa aag ay inta badan ku dhuftaan dagaalyahanno hubaysan oo ay ku jiraan Tehrik-e Taliban Pakistan (TTP) ama Taliban Pakistan, iyo kooxda xagjirka ah ee Dawladda Islaamka.
Mr Bugti waxa uu sheegay in 24 qarax oo ay ku lug leeyihiin dad is qarxinayaa ay ka dheceen xuduuda tan iyo bishii January ee sanadkan, kala badh qaraxyadaasna waxa uu ku eedeeyey Maleeshiyaan hubaysan oo ka hawl gal gudaha Afgaanistaan.
Wuxuu ku dhawaaqay xannibaadyo adag oo lagu soo rogay dadka reer Afgaanistaan ee soo galaya Pakistan laga bilaabo 1da Noofambar – isagoo leh kaliya booqdayaasha haysta fiisaha iyo baasaboorada ayaa loo ogolaan doonaa.
Waxaa caado u ahayd dadka reer Afgaanistaan ee ka soo gudbaya Pakistan ee soohdinta dhulka inay kaadhka aqoonsiga qaran u isticmaalaan dukumeenti socdaal. Waxaa jira dib u dhac weyn oo ku yimid dadka reer Afgaanistaan oo raadinaya dukumentiyo si ay u galaan Pakistan – helista fiisaha iyo baasaboorka ayaa isku bedelay hawl bilo ah.