Hay’adda socdaalka adduunka ee IOM ayaa sheegtay in xabaal wadareed ay ku jiraan meydadka ugu yaraan 65 tahriibayaal ah laga helay dalka Liibiya.
Hay’adda IOM ayaa sheegtay in xaaladda geeridooda iyo dalalka ay u dhasheen aan ilaa hadda la garanayn balse ay rumaysan yihiin in ay ku dhinteen iyaga oo si qarsoodi ah uga tahriibay saxaraha kuna sii jeeday badda Mediterranean-ka.
Hay’addan oo qayb ka ah Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in ay “aad uga naxday” daahfurka. Sida ay sheegtay IOM Liibiya ayaa baadheysa.
Waxaa la sheegay in qabriga laga helay Koonfur-galbeed Liibiya.
Afhayeen u hadlay IOM ayaa yidhi: “Warbixin kasta oo ku saabsan soogalootiga maqan ama dhimashada nolosha waxay ka dhigan tahay qoys murugaysan oo raadinaya jawaabo ku saabsan kuwa ay jecel yihiin ama ay war helaan.
“Kharashka ficilla’aanta aan ku filnayn waxay caddaynaysaa dhimashada sii kordhaysa ee bini’aadamka iyo xaaladaha naxdinta leh ee soogalootiga ay isku arkaan.”
Hay’addu waxay sheegtay in masiibadan ay muujinayso baahida loo qabo in si wadajir ah looga jawaabo tahriibka iyo dariiqooyinka socdaalka ee sharciga ah.
Liibiya ayaa ka mid ah meelaha ugu badan ee ay ka baxaan muhaajiriinta isku dayaya inay ka gudbaan badda Mediterranean-ka si ay u galaan Yurub.
Hay’adda IOM ee fadhigeedu yahay magaalada Geneva ayaa sidoo kale ugu baaqday mas’uuliyiinta Liibiya iyo hay’adaha kale ee Qaramada Midoobay inay xaqiijiyaan soo kabashada sharafta leh, aqoonsiga iyo wareejinta hadhaadiga.
Helitaanka xabaal-wadareedkan ayaa timid ka dib markii ugu yaraan 60 qof oo tahriibayaal ah oo ka soo kicitimay xeebaha Liibiya, ay dhinteen ka dib markii doon caag ah ay dhibaato ka soo gaadhay badda Mediterranean-ka.
IOM ayaa horaantii bishan sheegtay in sanadka 2023 uu yahay sanadkii ugu dhimashada badnaa ee soogalootiga tan iyo markii la diiwaan geliyay toban sano ka hor, iyada oo ugu yaraan 8,565 qof ay ku dhinteen wadooyinka socdaalka adduunka oo dhan.
Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan gargaarka bini’aadantinimo ee dadka tabaalaysan ee Libya ayaa sheegtay in tiradaasi ay kor u kacday 20% sanadkii ka horeeyay.
looga shakisan yahay inay yihiin burcadbadeed ayay ciidamada badda Hindiya qabteen sannadkan, kuwaasoo ay ku jiraan howlgalo lagu soo furtay saddex markab oo kalluumeysi oo sitay calanka Iiraan.
Xogta ku saabsan halka ay ku danbeyn doonto afduubayaashaas si cad looma shaacin.
Tan iyo markii ay bilowdeen weerarada Xuuthiyiinta, kuwaas oo bilaabay in ay ka jawaabaan dagaalka Israel ay kula jirto kooxda Falastiniyiinta ee Xamaas, maraakiib badan oo kuwa xamuulka ah ayaa aad uga gaabiyay badda si ay u sugaan tilmaamaha ku saabsan in ay sii socdaan iyo in kale.