Sanadahan danbe waxaa dalkeena ku soo badanayay dhiaatooyinka soo gaadhay deegaanka ee ka dhashay isbedelka cimiladda, kaasoo waxyeelooyin fara badan soo gaadhsiiyay deegaanka iyo nlosha nooleyaasha kaleba.
Dhibaatooyinka ka dhashay isbedelka cimiladda ee deegaanka soo gaadhay way fara badan yihiin, waxaanay isugu jiraan kuwo ay sababeen dadka iyo noocyadda gaadiidka ee ay adeegsadaan, iyadoona ay ka mid yihiin baabuurta u kala safarta magaalooyinka.
Somaliland marka aynu ka hadalno si weyn ayuu uga jiraa dhibaatadda carro-guurku, taasoo laga dareemayo meelo badan oo wakhtiyadii hore ahaan jiray dhul daaqsimeed masno ah, balse sanado badan kadib isku bedelay meelo aanay gebi ahaanba daaq ama nabaad ahi ka soo bixin.
Sidoo kale dhul beereedyo fara badan ayaa isku bedeay dooxyiinka, kadib markii ay biyaha roobku jareen dhul aad u baaxad weyn oo markii hore ahaan jiray meelaha dalagyadda wax soo saarka u leh dadka laga beerto.
Hadba qormadeena todobaadkan ee DEEGAAN JIRRE, waxaynu ku lafo-guri doonaa dhibaato ka mid ah mushkiladaha kala duwan ee deegaankeena sida weyn u saameeyay, taasoo ah carro-guurka oo sababay in dhul badan oo beerro ahaan jiray ay hadda isku bedeleen dooxyo iyo meelo lama-degaan u eke ah.
Waa maxay Carro-guurku?
Carro-guurku waa habka ay ciidda sare, lakabka ugu bacrinsan ciidda, ka go’do oo ay ka guuraan xoogagga dabiiciga ah sida biyaha iyo dabaysha. Waa hannaan dabiici ah oo ay si weyn u dar-dargelin karaan hawlaha dhaq-dhaqaaqa bani’aadamku, gaar ahaan dhinaca beeraha iyo maamulka dhulka.
ย Habka Dabiiciga ah: Nabaad-guurka carradu waa geeddi-socod juquraafi ahaan si dabiici ah u dhacda kaasoo ku lug leh isticmaalka iyo qaadista ciidda iyo walxaha kale ee dhoobada ah. Waxyaalaha aasaasiga ah ee nabaad guurka carradu waa biyaha (roobka iyo qulqulka biyaha) iyo dabaysha.
Saamaynta Aadanaha: Hawlaha baniโaadamka, sida jarista dhirta, daaqsinta xad dhaafka ah, iyo dhaqamada beeraha ee degdega ah, waxay si weyn u dar-dargelin karaan heerka carro guurka.
Luminta Ciidda Sare: Carro-guurka waxyaabaha ugu waaweyn ee ka dhashay waxaa ka mid ah in ay gebi ahaanba guurto carrada nafaqada leh ee lakabka sare. Carro-guurku wuxuu ugu horrayn saameeyaa ciidda sare, oo ah lakabka ugu bacrinsan carrada, muhiimkana u ah koritaanka dhirta iyo wax soo saarka beeraha.
Carro-guurku waxa uu keeni karaa in wax soo saarka beeraha uu yaraado, badinta wasakhawga marin biyoodyada, waxaanu qayb ka qaadan karaa xaalufka dhulka iyo xaalufka carrada, kaasoo aakhirkana keeni kara in dhul markii hore ahaan jiray dhul beereedyo inuu isku bedelo lama degaan.
Xakamaynta nabaad guurka:
Farsamooyinka ilaalinta ciidda ee kala duwan, waa ay fara badan yihiin, waxaana ka mid ah in la ilaaliyo dhulka ay biyaha roobku jeexayaan dooxyada isku bedelaya, isla markaana inta aanay isku bedelin dooxooyin in laga hor tago.
Sidoo kale waxaa ka mid ah siyaabaha lagu joojin karro carro-guurka in la sameeyo dalag-gedis, taasoo ah in aan sanad kastaba wax isku mid ah laga beerin beeraha, isla markaana la sameeyo dhul biyo qabatin ah, si aanay biyaha roobku si xawli ah dhulka u jeexin.
Nabaad-guurka ciidda waxa ugu horrayn sababa ficilka dabaysha iyo biyaha, laakiin hawlaha dhaq-dhaqaaqa baniโaadamku waxay si weyn uga sii dari karaan geeddi-socodka. Hawlahan waxaa ka mid ah dhaqamada beeralayda sida tacbashada iyo daaqsinta, xaalufinta dhirta, iyo magaalaynta, kuwaas oo carqaladeeya xasilloonida ciidda dabiiciga ah.
Arrimaha Dabiiciga ah:
Biyaha roobabka, gaar ahaan roobabka culus, ayaa goyn kara oo qaadi kara qaybaha ciidda. Biyaha dushiisa sare ee roobka ayaa sidoo kale nabaad-guurin kara carrada, taasoo u horseedda dhul goโ iyo nabaad guur carro.
Dabaysha: Dabaylaha xooggan ayaa qaadi kara qaybaha ciidda dabacsan ee qalalan, ee u wanaasgan wax soo saarka noocyadda daaqa iyo dalagyadda kale ee la beerto, gaar ahaan gobollada oomanaha ah iyo kuwa kaleba.
Isbeddelka Cimilada: Isbeddelka cimiladda ee sida weyn sanadahan danbe loo dareemo qaababka roobabka iyo heerkulka kordhay waxay u horseedi karaan dhacdooyin cimilo oo aad u daran, oo saameeya nabaad-guurka ciidda.
Dhaqanka Beeraha: Beerista dalagayadda kala duwan ama falista carrada ayaa sababi kara bur-bur carro, taasoo ka dhigaysa inay soo gaadho in dabaylo fara badan oo xawli sare ku socdaa ay xaaqaan caradda qalalan xiliyadda jiilaalka ah iyo nabaad-guur.
Daaqsinka xad dhaafka ah: Xooluhu marka ay si xad dhaaf ah u daaqaan, waxay meesha ka saaraan dhirta ka ilaalisa carrada, taas oo keenta in ay u nuglaato nabaad guurka. Koritaanka dalag isku mid ah si isdaba joog ah (monoculture) iyo isticmaalka xaddi badan ee sunta cayayaanka iyo bacriminta waxay hoos u dhigtaa caafimaadka ciidda waxayna kordhisaa nabaad-guurka iyo arro-guurka.
Xaalufinta dhirta: Geedaha oo la jaro dhirta waaweyn ee manaafacaadka leh iyo dhirta kale ee ay daaqa iyo nabaad ka kale ee yar yari ka midka yihiin, waxay khal-khal gelisaa dhismaha dabiiciga ah ee ciidda waxayna hoos u dhigtaa awoodda ay u leedahay in ay biyaha ceshato kana hortagto nabaad guurka.
Magaalooyinka iyo dhismaha: Mashaariicda dhismaha iyo horumarinta magaalooyinka ayaa inta badan ku lug leh nadiifinta dhulka, taas oo meesha ka saaraysa dhirta ilaalinaysa oo isku dhejisa ciidda, taas oo ka dhigaysa mid aad ugu nugul nabaad guurka. sidoo kale naqshadeynta dhulka iyo hawlaha dhismaha waxay debciyaan ciidda, taasoo ka dhigaysa mid u nugul nabaad guurka dabaysha iyo biyaha.
Nabaad-guurka ciidda waxa lagu qeexaa sida degdega ah ee looga saarayo ciidda sare ee dhulka iyada oo loo marayo biyaha, dabaysha iyo beerista. Nabaad-guurka carrada waxay u badan tahay in dhulku ay debciyeen beeraha, daaqa xoolaha, jarista dhirta, macdan qodista, dhismaha, iyo hawlaha madadaalada.
Noocyada ugu muhiimsan ee carrada nabaad-guurka ee biyuhu waa meelaha ugu waaweyn ee ay ka timaado waxyeelaynta carradu iyo kuwa firidhsan. Saamaynta nabaad guurka carradu waxa ay dhaafsiisan tahay luminta dhulka barwaaqada ah.
Waxay keentay wasakh iyo waxyeelo badan oo ku yimaadda dur-durrada iyo webiyada, oo xidhmay marin-biyoodyadaas oo sababay hoos u dhaca kalluunka iyo noocyada kale. Sidoo kale dhulalka xaalufka ah ayaa sidoo kale inta badan awood u leh inay xajiyaan biyaha, taasoo ka sii dari karta fatahaada.
