In ka badan 300,000 oo dibad-baxayaal taageersan Falastiin ayaa socod ku maray badhtamaha London Sabtidii, iyada oo booliisku ay xidheen in ka badan 120 qof, iyaga oo doonayay inay joojiyaan dibad-baxayaasha midigta fog ka soo horjeeda inay weerar gaadmo ah ku qaadaan isu soo baxa weyn.
Iska horimaad ayaa dhex maray booliiska iyo kooxo isugu soo baxay bannaanbax looga soo horjeeday dibadbaxa oo dhacayay maalinta ciidamada qalabka sida, sanad guuradii ka soo wareegatay dagaalkii 1-aad ee adduunka, markaas oo Britain iyo dalal kale ay xusayeen dagaalladii ay ku dhinteen.
Raiisel wasaare Rishi Sunak ayaa dhaleeceeyay rabshadihii lagu arkay xuska dagaalka Cenotaph wuxuuna sidoo kale weeraray “taageerayaasha Xamaas” ee ku biiray isu soo baxa weyn, “waxay ku heesayeen heeso nacayb nacayb ah waxayna muujinayeen mudaharaadka calaamado iyo dhar taageersan Xamaas.”
Xiisada ayaa cirka isku shareertay ka hor socodkii sabtidii – oo noqday kii ugu weynaa ee taxane ah oo lagu muujinayo taageerada Falastiiniyiinta laguna baaqo xabbad joojin ka dhacda Marinka Gaza -laakiin wasiirka arrimaha gudaha Suella Braverman uu ku tilmaamay mudaharaadka “socod nacayb ah” oo ay wadaan kooxo.
Booliska magaalada London ayaa diiday codsiyo wasiiro ah oo ku aadanaa in la joojiyo xaflada, iyaga oo sheegay in aanay hayn calaamado muujinaya in rabshado ba’an ay dhici doonaan, taas oo xumaynaysa xidhiidhka kala dhaxeeya dowladda.
Booliiska ayaa bayaan ay soo saareen ku sheegay goor dambe oo sabtidii in ay xidheen 126 qof ilaa iyo hadda, kuwaas oo intooda badan ahaa mudaaharaadayaal garabka midig ah kuwaas oo sameeyay qayb ka mid ah koox dhowr boqol oo xooggan oo ay booliisku sheegeen in ay ku jiraan kuwa kubbadda cagta.
“Rabshadahan aadka u ba’an ee mudaharaadayaasha garabka midig ku mudaaharaadeen bilayska sabtidii waxay ahayd mid aan caadi ahayn oo si qoto dheer walaac u leh,” ayuu yidhi kaaliyaha Boolis Komishiner-ka Matt Twist, isaga oo intaa ku daray in mindiyo iyo sil-silado naxaas ah laga helay dadkii la baadhay.
Xiisadda bulshada dhexdeeda
Doodda xooggan ee ku saabsan mudaaharaadyada iyo booliiska ee ku aaddan socodkii ayaa kiciyay xiisadda bulshada, ayuu yidhi.
In kasta oo isu soo baxa aadka u weyn ee Falastiiniyiinta lagu taageerayo aanu arag rabshado jidheed, haddana sarkaalka sare waxa uu sheegay in kooxo yar yar ay ka soo jabeen socodkii ugu weynaa, ilaa 150 qof oo wejiga soo duubtay ay rideen rashka wejiga kaga dhacay saraakiisha, taas oo keentay in la xidho.
Baadhitaanno ayaa muujinaya tiro yar oo dambiyada nacaybka ah iyo taageerada dembiyada ururka ee la mamnuucay ayaa sidoo kale la arkay, ayuu yidhi.
Sunak ayaa ugu baaqay booliska inay tallaabo adag qaataan.
“Dhammaan dembiyada waa in si buuxda oo degdeg ah sharciga loo hor keeno,” ayuu ku yidhi hadal uu soo saaray goor dambe oo Sabtidii ah. “Taasi waa waxa aan u sheegay Taliyaha Booliska Met Arbacadii, taasina waa waxay ku xisaabtamayaan, waana waxa aan filayo.”
Isku dhacyada u dhexeeya booliiska iyo mudaaharaadayaasha garabka midig ayaa socday maalintii oo dhan, iyada oo booliiska oo wata qalab rabshado ah ay isticmaaleen budhadh si ay u xakameeyaan dibadbaxayaasha kuwaas oo dhalooyin tuurayay.
Duqa magaalada London Sadiq Khan iyo wasiirkii ugu horeeyay ee Scotland, Humza Yousaf, ayaa sheegay in Braverman uu sii huriyay xiisadda, isla markaana uu ku dhiirraday midigta fog, isaga oo ku eedeeyay booliiska inay u xaglinayaan “kooxaha Falastiiniyiinta taageersan” ka hor inta aanay dhicin dhacdada.
Booliska ayaa sheegay in in ka badan 300,000 ay ku biireen isu soo baxa lagu taageerayo Falastiin, halka qabanqaabiyeyaasha ay sheegeen in tiradan ay gaadhyso 800,000.
Qaar ka mid ah dibadbaxayaasha ayaa ku qeylinayay “Laga soo bilaabo webiga ilaa badda, Falastiin waa ay xor noqon doontaa,” qeyla dhaanta oo ay dad badan oo Yahuud ahi u arkeen mid naceyb ah iyo baaq ku aaddan cidhibtirka Israa’iil.
Qaar kale waxay wateen boodhadh ay ku qoran yihiin “Falastiin xor ah,” “Jooji xasuuqa” iyo “Jooji duqeynta Gaza.”
Cadhada Gaza ee militariga Israel
Tan iyo markii Xamaas ay weerar ku qaaday koonfurta Israa’iil 7-dii Oktoobar, waxaa jiray taageero xooggan iyo naxariis ay Israa’iil u muujinayeen dowladaha reer galbeedka oo ay ku jiraan kuwa Britain iyo muwaadiniin badan. Laakiin jawaabta militariga Israa’iil ayaa sidoo kale dhalisay cadho, iyada oo mudaaharaadyo toddobaadle ah ay London ka dhacaan oo lagu dalbanayo xabbad-joojin.
Ku dhawaad 21,000 oo qof ayaa ka qeyb galay isu soo bax lagu taageerayo Falastiiniyiinta oo Sabtidii ka dhacay magaalada Brussels, sidoo kale magaalada Paris, xildhibaanada garabka bidix ayaa ka mid ahaa ilaa 16,000 oo mudaaharaadayaal ah oo watay boodhadh ay ku taageerayaan Falastiiniyiinta iyo calanka Falastiin si ay ugu baaqaan xabbad joojin.
Qaar ka mid ah siyaasiyiinta garabka bidix ee Faransiiska ayaa soo dhaweeyay baaqii madaxweyne Emmanuel Macron ee todobaadkan ee ahaa xabbad joojinta iyo ka soo horjeedka ololaha duqaynta Israa’iil.
Sharci-dejiyeyaasha sare ee Faransiiska ayaa ku baaqay dibadbax looga soo horjeedo nacaybka Axadda.