Algeria waxa ay doonaysaa in ay soo jiidato dad badan oo soo booqda goobaha dhaqanka iyo taariikhiga ah ee dalka ugu wayn Afrika, iyada oo doonaysa in ay la tartanto Morocco iyo Tunisia oo maqaam sare ku leh dalxiiska.
Dalka aadka u wayn ee woqooyiga Afrika waxa uu leeyahay goobo qadiimi ah oo Roomaankii hore lahaayeen iyo goobo Islaami ah, sidoo kale wuxuu leeyahay xeebo iyo buuro dalxiis, kuwaas oo Yurub ay ku soo gaadhi karto duulimaad hal saac ah. Waxa kale oo jira goobo saaxara ah, halkaas oo booqdayaashu ay ku seexan karaan godad xiddigaha hoostooda ah iyaga oo Awr lagu qaadayo oo ay la joogayaan reer guuraaga Tuareg.
Laakiin Morocco oo saaxiib la ah dalxiiska ayaa ka horaysa waxaana sanadkii 2023 ay marti gelisay 14.5 milyan dalxiisayaal ah oo soo booqday, halka Aljeeriya oo ka weyn ay martigelisay kaliya 3.3 milyan oo dalxiisayaal ajnabi ah, sida ay sheegtay wasaaradda dalxiiska. Qiyaastii 1.2 milyan oo ka mid ah dadkaa fasaxa waxay ahaayeen Algerian ka yimid qurbaha oo soo booqday qoysaska.
Socdaal la’aanta ayaa markhaati u ah dayaca Aljeeriya ee qaybta ee dalxiiska. Markii dakhliga saliidda iyo gaaska ee Aljeeriya uu kordhay 1960-meeyadii iyo 70-aadkii, dowladihii kala dambeeyay ayaa lumiyay xiisaha horumarinta dalxiiska. Sidaas oo kale khilaafaadkii siyaasadeed ee yimi sagaashamaadkii ayaa dalka ka sii fogeeyay horumar la’aanta dalxiiska.
Laakiin iyada oo ammaanka hadda aad loo hagaajiyay, Algeria waxay u baahan tahay inay wax ka qabato nidaamka fiisaha ee aan dabacsanayn iyo isku xidhka gaadiidka liita, iyo sidoo kale in la siiyo mudnaanta maalgashadayaasha maxalliga ah iyo kuwa shisheeye ee gaarka loo leeyahay si ay awood ugu siiso dalxiisku inuu kobco, falanqeeyayaasha ayaa sidaa qaba.
Saliha Nacerbay, Agaasimaha Guud ee Xafiiska Dalxiiska Qaranka, ayaa ka warbixisay qorshayaasha lagu soo jiidanayo 12 milyan oo dalxiisayaal ah marka la gaadho 2030-ka kaas oo korodh hami leh oo afar laab ah.
“Si taas loo gaadho, anagoo ah dalxiiska iyo waaxda warshadaha dhaqameed, waxaan raadineynaa inaan dhiirigelino maalgashiga, bixinta tas-hiilaadka maalgashadayaasha, dhisno goobaha dalxiiska iyo hoteelada,” ayay tidhi, iyada oo ka hadlaysa Bandhigga Dalxiiska iyo Socdaalka Caalamiga ah, oo Algiers lagu qabtay May 30 ilaa Juun 2.
Aljeeriya ayaa wada qorshe ay ku dhisayso hoteello iyo dib u habeyn iyo casriyeyn kuwa hadda jira. Wasaarada dalxiiska ayaa sheegtay in ilaa 2,000 oo mashruuc oo dalxiis ah la ansixiyay, kuwaas oo 800 oo ka mid ah ay hadda socoto dhismo.
Dalka ayaa sidoo kale dib u soo celinaya goobihii taariikhiga ahaa, iyada oo 249 goobood loo qoondeeyay ballaadhinta dalxiiska. Ku dhawaad 70 goobood ayaa la diyaariyay, waxaana socda qorshayaal dib loogu soo celinayo 50 goobood oo dheeri ah, sida ay saraakiishu sheegeen.
Dalxiise Faransiis ah Patrick Lebeau ayaa ku nuuxnuuxsaday baahida loo qabo in la horumariyo kaabayaasha si si buuxda loo xaqiijiyo rajada dalxiiska ee Algeria.
“Dabcan, waxaa jira fursado badan oo dalxiiska ah, laakiin shaqo badan ayaa weli loo baahan yahay in la qabto si naloo soo jiito,” Lebeau ayaa sidaas yidhi.
Dalxiiska iyo socdaalku waxay Algeria ka siiyeen 543,500 shaqo 2021, sida laga soo xigtay mareegaha Statista. Taas bedelkeeda, xirfadlayaasha dalxiiska ee Marooko waxay qiyaasaan in qaybta dalxiisku ay bixiso 700,000 shaqo toos ah boqortooyada, iyo shaqooyin badan oo badan si aan toos ahayn.