Qaramada Midoobay ayaa taageero u muujisay dowlad madax-bannaan oo mustaqbalka Falastiin ah oo ka tirsan Qaramada Midoobay Salaasadii, maalmo ka dib markii ra’iisul wasaaraha Israa’iil uu meel adag iska taagay xalka laba dal.
Xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guterres ayaa u sheegay golaha ammaanka in wax aan ahayn xalka laba dawladood”.
“Maxa lagu beddeli karaa?” Guterres ayaa weydiiyey. “Sidee ayuu u ekaan lahaa xal hal waddan ah oo Israel ah iyada oo tiro badan oo Falastiiniyiin ah oo gudaha ku jira iyada oo aanay lahayn xorriyad, xuquuq iyo sharaf ah. Tani waxay noqonaysaa mid aan la qaadan karin.”
Kulanka ballaadhan ee dalalka ay kaga hadlayaan colaadda Bariga Dhexe ee tobannaan sano jirsatay ayaa sannadkii afar jeer ka dhacda Golaha Ammaanka, kaas oo u furan dhammaan dalalka xubnaha ka ah inay ka qaybgalaan. In ka badan 50 dowladood ayaa qorsheynayay inay hadlaan, qaar badan ayaa soo diray wasiiradooda arrimaha dibadda.
Xallinta colaadda ayaa soo cusboonaatay degdeg ah iyadoo 15 toddobaad uu dagaal Israa’iil iyo Xamaas ku dhex maray marinka Qaza lagu dilay in ka badan 25,000 oo Falastiiniyiin ah iyo 1,200 Israa’iiliyiin iyo ajaanib isugu jira.
Ra’iisul wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa sheegay in uu doonayo “kaliya guul guud” oo uu ka gaadho Xamaas, ka dib weerarkii argagixisanimo ee 7-dii October ee gudaha Israa’iil kaas oo dhaliyay dagaalkii ugu dambeeyay. Shir jaraa’id oo uu Khamiistii ku qabtay Tel Aviv, ayuu dib riixay fikradda ah dowlad mustaqbalka ee Falastiin.
“Waxaan cadeynayaa in hab kasta oo mustaqbalka la filayo, heshiis ama heshiis la’aan, Israa’iil ay tahay in ay gacanta ku dhigto ammaanka guud ahaan dhulka galbeedka Webiga Urdun. Taasi waa shuruud lagama maarmaan ah,” ayuu yidhi .
Wasiirka arrimaha dibadda ee Falastiin, Riyad al-Maliki oo Salaasadii la hadlayay golaha, ayaa diiday luqaddaas, wuxuuna sheegay in la joogo xilligii Qaramada Midoobay lagu aqoonsan lahaa dowladda Falastiin.
“Nalama siin xaqa diidmada qayaxan ee lagaga hortegayo diidmada Israa’iil ee Qaramada Midoobay ilaa 75 sano,” ayuu yidhi. “Israa’iil xaq uma laha in ay hor taagnaato ogolaanshaha dowlada Falastiin muddo 75 sano ah.”
Dhowr waddan oo Carabta iyo Muslimka ah iyo wasiirka arrimaha dibadda ee Ruushka ayaa taageero u muujiyay shir caalami ah oo lagu gorfeynayo arrintan.
“Ujeeddada shirkan oo kale waxay noqon doontaa ku dhawaaqista dawladda Falastiin iyo soo saarista tallaabooyin lagu xaqiijinayo ammaan la isku halleyn karo oo Israa’iil bixiso iyo sidoo kale sidiiloo samayn lahaa xidhiidhka Israa’iil ay la leedahay dhammaan dalalka Carabta, iyo sidoo kale dalalka Muslimka ah, guud ahaan,”. ayuu Sergey Lavrov golaha u sheegay.
Maraykanka oo isna ahaa xulafada kowaad ee Israel ayaa waxa uu taageersan yahay xalka laba dawladood ah oo ah dariiqa kaliya ee nabad waarta oo u dhexeeya Israel iyo Falastiiniyiinta lagu heli karo.
Dhinaca kale ku dhawaad dhammaan xubnaha Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa codsaday xabbad-joojin bini’aadannimo oo degdeg ah Gaza si gargaar loo galo oo loo sii daayo la haystayaasha Israa’iil ee hadhay.
Safiirka Israa’iil Gilad Erdan ayaa dhaleeceeyay baaqyadaas, isaga oo sheegay in ay faa’iido u tahay Xamaas oo keliya.